De zes medewerkers hebben hun intrek genomen in een hotel in Bagdad dat sinds deze maand in z’n geheel door Artsen zonder Grenzen wordt gehuurd. Het gaat om een internationaal gezelschap dat bestaat uit een Italiaanse chirurg, een Noorse en een Franse arts, een Oostenrijkse anesthesist, een Sudanese verbindingsman en een Algerijnse tolk.

Het team wordt zorgvuldig voor de media afgeschermd en heeft alleen telefonisch contact met coördinator Stals. Artsen zonder Grenzen is een van de weinige humanitaire organisaties die nog in Irak actief zijn. Ook het Rode Kruis heeft nog vertegenwoordigers in enkele Iraakse steden gestationeerd, waaronder Basra. Een grote delegatie van het Rode Kruis bevindt zich in Amman. Daar zijn ook twee Nederlanders aanwezig, zegt een woordvoerster. Die worden op dit moment nog niet in Irak ingezet.

Het team van Artsen zonder Grenzen in Bagdad staat in verbinding met het Al Kindia-ziekenhuis, dat zich op 2 kilometer afstand van het hotel bevindt. Tot nu toe heeft het team nog nauwelijks hulp geboden, omdat het personeel van het ziekenhuis de zorg zelf goed aan kan. „Er worden wel gewonden van de bombardementen binnengebracht, maar nog niet zoveel dat de Irakese artsen een beroep op onze medewerkers moeten doen.”

Tussen Artsen zonder Grenzen en het Al Kindia-ziekenhuis, dat 250 bedden telt, bestaan goede afspraken over medische zorgverlening. Volgens Stals komt het team in actie zodra de directie van het ziekenhuis daartoe een verzoek doet. „Alleen al het feit dat we in Bagdad zijn, wordt bijzonder op prijs gesteld. Het personeel ervaart dat als morele steun.”

Het medisch team maakt het na zes dagen van zware bombardementen op de stad redelijk goed, zei Stals, al nemen de spanningen met het naderen van de Amerikaanse troepenmacht wel toe. „De stress is groot en -zoals dat bij alle inwoners van Bagdad het geval is- de emoties gaan tot op het bot”, aldus Stals. „Wat speelt is de confrontatie van de wil tot humanitaire hulpverlening enerzijds en de eigen angsten voor de dood en de wil om te overleven anderzijds.”

Mocht de situatie voor de medewerkers onhoudbaar worden, dan ligt er een plan voor evacuatie klaar. De vraag is wel of dat plan uitvoerbaar is wanneer het geallieerde net om Bagdad wordt gesloten. Dinsdag werd bekend dat de Amerikanen bombardementen op het vliegveld bij de Irakese hoofdstad hebben uitgevoerd.

Stals: „De standaardlijn die wij in crisissituaties uitzetten, is dat wij voortdurend een balans zoeken tussen de eigen veiligheid en de mogelijkheid om hulp te bieden. Pas als we werkelijk niets meer voor de bevolking kunnen doen, nemen we het besluit om te vertrekken. Waarbij we beseffen dat het risico bestaat dat evacuatie niet meer mogelijk is.”

De zes medewerkers in Bagdad zijn op het allerergste voorbereid, zegt Stals. Naast een standaarduitrusting beschikken zij over middelen om zich te beschermen tegen de inzet van biologische, nucleaire of chemische wapens. De artsen weten wat hen te doen staat in geval van verspreiding van gifgas. „Hun taak bestaat dan uit het ontsmetten van mensen met gechloreerd water, de observatie van besmette mensen en het verstrekken van correcte informatie om paniek onder de bevolking onder controle te brengen.”