„Ik blijf op de troon zolang ik energie heb”
Koningin Margrethe II van Denemarken viert vrijdag haar 70e verjaardag. Ook koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima wonen de feestelijkheden bij.
Afgelopen weken opende de koningin al verschillende exposities die haar leven en haar werk belichten. In Kopenhagen is ook een expositie over haar schilderwerk te zien. De Deense vorstin is net als koningin Beatrix een liefhebster van kunst, in het bijzonder van schilderen.De meeste verjaardagsactiviteiten staan voor deze week gepland. Zo vindt vanavond een galadiner plaats. Hierbij zijn veel hoogwaardigheidsbekleders aanwezig.
Donderdagavond krijgt de jarige vorstin een grote dans- en muziekavond aangeboden. Een reeks Europese vorsten en prinsen woont de avond bij. Onder de aanwezigen zijn koningin Beatrix, Margrethes peetkind Willem-Alexander en prinses Máxima.
Op haar verjaardag –vrijdag– verschijnt de koningin met haar gezin op het balkon van het koninklijk paleis, maakt zij een toer door de stad in een rijtuig en is er een receptie. De feestelijkheden worden vrijdagavond afgesloten met een galadiner voor de hoge gasten.
Prinses Margrethe werd op 16 april 1940 geboren als dochter van kroonprins Frederik en prinses Ingrid. Bij haar doop kreeg zij niet alleen Deense namen mee, maar ook een IJslandse –Thórhildur– omdat de Deense koning toen ook nog staatshoofd van IJsland was.
De kleine Margrethe was niet direct een potentiële troonopvolgster, omdat de Deense wet alleen mannen tot de troon toeliet. Toen bleek dat haar moeder geen kinderen meer zou krijgen en er alleen twee zusjes waren geboren, kwam een proces van wetsaanpassing op gang. Na een breed debat in de samenleving paste Denemarken in 1953 de wet zo aan dat Margrethe de nieuwe koningin van het land zou kunnen worden.
Koningin Margrethe is een groot liefhebber van archeologie. De basis voor de liefde voor het graven naar bodemschatten werd gelegd tijdens haar studie archeologie aan het Girton College in het Engelse Cambridge, Daarna studeerde zij politicologie in het Deense Aarhus. Ook ging zij naar de Franse Sorbonne en de London School of Economics.
In 1967 huwde Margrethe de Franse diplomaat graaf Henri de Laborde de Monpezat, die in de prinselijke stand werd verheven. Met hem heeft de koningin een gelukkig huwelijk. Al was er in 2002 sprake van een crisis toen prins Henri zich achtergesteld voelde ten opzichte van zijn oudste zoon, prins Frederik. Prins Henri vloog daarop naar zijn kasteel in Frankrijk. Zijn vrouw vloog hem na en bezwoer de crisis. Een aantal weken later voegde de prins zich weer in het Deense patroon, maar de boodschap was duidelijk: hij was na de koningin de nummer twee en niet de nummer drie.
Koningin Margrethe kwam in 1972 als jonge vrouw op de troon. Ze was toen 32. Margrethe schreef geschiedenis, want zij was de eerste vrouw op de Deense troon sinds de 13e eeuw.
De positie van de Deense vorstin is vergelijkbaar met die van de Nederlandse. Na verkiezingen consulteert zij als staatshoofd politieke partijen en benoemt zij de persoon die in Nederland formateur heet. Later beëdigt zij de ministers. Margrethe is tevens voorzitter van de Deense Raad van State.
De 70e verjaardag is voor de Deense vorstin geen reden om af te treden, zo zei zij vorige week. „Er is nog steeds veel te doen. Ik zal zo lang op de troon blijven als ik energie heb.” De koningin is blij dat zij weet dat de Deense monarchie haar voortgang zal hebben onder haar zoon en kleinzoon, zo voegde zij eraan toe.
De meeste Denen zijn dik tevreden over hun koningin, al kent ook Denemarken een antimonarchistische stroming. Als er kritiek klinkt op de koningin betreft dat haar rookgedrag. De vorstin is een kettingrooksters en schaamt zich daar niet voor. Sinds 2006 steekt de koningin echter niet meer en public een sigaret op, zo liet zij toen weten. De strenge Deense antirookregelgeving zou haar daarbij een zetje in de rug hebben gegeven.