De hoogste rechter in ons land doet zelf geen uitspraak over het soort maatregel dat de overheid moet nemen. Hij acht zichzelf daartoe niet bevoegd. Het gaat uiteindelijk om een politieke afweging en die is niet aan de rechter. Het middel dat de overheid zou moeten kiezen, vergt „een afweging van belangen die in zodanige mate samenvalt met afwegingen van politieke aard, dat zij niet van de rechter kan worden verlangd.”De enige restrictie die de rechter aan de staat meegeeft, is dat de maatregel „effectief” moet zijn „en tegelijkertijd de minste inbreuk maakt op de grondrechten van de (leden van de) SGP.”

Prof. mr. C. A. J. M. Kortmann, emeritus hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ziet in eerste instantie twee mogelijkheden voor de overheid om de SGP te dwingen vrouwen toe te laten. „De eerste is dat de overheid in de Wet subsidiëring politieke partijen opneemt dat een partij alleen subsidie krijgt als ze vrouwen het passief kiesrecht gunt of daadwerkelijk vrouwen op kandidatenlijsten plaatst. Politieke partijen die niet aan de eis voldoen, krijgen vervolgens geen subsidie meer.”

Maar dan is er toch geen garantie dat de SGP wel de mogelijkheid opent voor vrouwen op kandidatenlijsten?

„Nee, maar dan treft de overheid wel een maatregel die de SGP ertoe zou kunnen brengen om gehoor te geven aan de wens om vrouwen passief kiesrecht te gunnen. Ik gun persoonlijk vrouwen dat recht, maar ik vind wel dat er in het publieke domein ruimte moet zijn voor politieke partijen die dat niet doen.”

De tweede optie die Kortmann voor zich ziet, is dat Nederland de Belgische wetgeving volgt. Als uitwerking van het VN-vrouwenverdrag hebben de zuiderburen in hun Kieswet een bepaling opgenomen dat de helft van de kandidaten op de kieslijst van een partij vrouw moet zijn. Is dat niet het geval, dan mogen ze niet meedoen met verkiezingen.

Deze maatregel gaat veel verder dan de bepaling van de Hoge Raad dat de SGP vrouwen het passief kiesrecht moet toekennen, aldus Kortmann. Hij zou de Belgische route „zeer onverstandig” vinden.”

Zou de rechter in het uiterste geval de SGP kunnen verbieden?

„In het Burgerlijk Wetboek en in het Wetboek van Strafrecht staan bepalingen over het ontbinden van verenigingen en politieke partijen. Maar dan moet een partij zich zo onbeschoft en discriminerend hebben gedragen, dat is in het geval van de SGP niet aan de orde. Ik ben van mening dat deze uitspraak van de Hoge Raad de politieke partijen als vereniging uit het privaatrecht in het publiekrecht trekt. Die kant moeten we niet op. De overheid moet met haar handen afblijven van politieke partijen.”