Excuses voor overlevende kamp Sobibor
Minister Klink (Welzijn, Volksgezondheid) gaat maandag namens de Nederlandse regering excuses aanbieden aan Selma Engel-Wijnberg (1922), de enige nog levende Nederlandse vrouw die het vernietigingskamp Sobibor heeft overleefd.
Dit heeft Klink donderdag via zijn woordvoerster laten weten.Na haar terugkeer in 1945 voelde Engel-Wijnberg zich totaal niet meer welkom in haar geboorteland. Ze dreigde zelfs het land te worden uitgezet, omdat ze in Zwolle trouwde met een Pool die ze in Sobibor had leren kennen. Ze werd daardoor door de vreemdelingenpolitie niet langer als Nederlandse beschouwd.
Haar echtgenoot Chaim Engel kreeg geen verblijfsvergunning, maar Polen wilde geen onderdanen uit het buitenland opnemen. Verbitterd emigreerde ze naar Israël. In 1951 belandde ze in de Verenigde Staten.
Op verzoek van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork heeft ze besloten haar levensverhaal te vertellen aan journalist Ad van Liempt. Hij schreef het boek ”Selma, de vrouw die Sobibor overleefde”. Dat boek wordt maandag gepresenteerd. Dan wordt ook een gelijknamige documentaire uitgezonden door de NOS.
Maandag is Engel-Wijnberg bovendien te gast bij de 65-jarige herdenking van de bevrijding van Westerbork. Het is de eerste keer dat ze terugkeert naar haar geboorteland.
Minister Klink liet donderdag weten haar verbittering alleszins begrijpelijk te vinden. De excuses van de Nederlandse regering zijn bedoeld als genoegdoening voor deze vrouw. Klink noemt de opstelling van Nederland na haar terugkeer in Zwolle „behoorlijk ongepast.”
Hij is blij dat Engel-Wijnberg is ingegaan op de uitnodiging van de regering om maandag als eregast de herdenkingsbijeenkomst in Westerbork bij te wonen. Volgens Van Liempt piekerde ze er aanvankelijk niet over om terug te keren naar Nederland, maar hebben haar kleinkinderen haar weten over te halen.
Nederland is een van de landen die financieel bijdragen aan de bouw van een herinneringscentrum over Sobibor, waar 34.000 Nederlandse Joden zijn omgebracht. Volgens de woordvoerster van Klink is het de bedoeling er een waardige gedenkplek van te maken.
Sobibor was een van de grootste vernietigingskampen uit nazi-Duitsland ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. In dit kamp zijn ongeveer 170.165 mensen vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Roma en Polen.
Sobibor was geen werkkamp, zoals Auschwitz. Het enige doel was de gevangenen uit te roeien. De meeste gevangenen die er aankwamen, stierven nog dezelfde dag.
Degenen die mochten blijven leven, werden te werk gesteld in en rond het kamp. Dat baatte hen overigens niet: uiteindelijk zouden ook zij door de nazi’s worden gedood.
Het was vrijwel het enige concentratiekamp van waaruit een geslaagde ontsnapping plaatsvond, in 1943. Velen verloren daarbij het leven, maar sommigen lukte het te vluchten, onder wie Selma Wijnberg.