Zo stond op vrijdag 26 maart het bericht in deze krant dat de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt tot 2025 mogelijk 14 tot 21 procent van hun leden zullen verliezen. „Er is sprake van leegloop en vertrek”, aldus een studie van de hogeschool in Zwolle in samenwerking met de universiteit van die kerken. Opmerkelijk trouwens dat men zelf zo open en eerlijk over de toekomst van het ledenaantal publiceert.Dit neerwaartse patroon gaat aan andere kerken niet voorbij. De grote kerken in ons land laten een nog ernstiger beeld van terugloop en leegloop zien.

Alleen de meer behoudende kerken lijken tot op heden aan deze trend te ontsnappen, hoewel er ook daar veel aan de hand is. De kerk die ik mag dienen kreeg er in 2008 ongeveer 3000 leden bij (geboorte en overkomst uit andere kerken) maar er gingen er ook weer 2700 af door vertrek en overlijden. Het blijkt dat het aantal kinderen dat geboren wordt (2200, dat is ongeveer 2 procent) ook ongeveer het aantal mensen is dat vertrekt. Voor de toekomst zou het resultaat van het aantal leden wel eens negatief kunnen zijn als het geboortetal wat daalt en het aantal vertrekkenden wat toeneemt. Ook in de Gereformeerde Gemeenten dus leegloop en vertrek, hoewel wat minder pregnant.

Zwaarste crisis

Er zijn inmiddels al heel wat boeken geschreven over de dalende ledenaantallen en het opschuiven van de kerk naar de marge van de samenleving. In 2007 kwam Gerben Heitink met ”Een kerk met karakter. Tijd voor heroriëntatie”. Hij beoordeelt „de huidige toestand van de kerk als ernstig. Het gaat hier om wellicht de zwaarste crisis in de geschiedenis van de kerk in West-Europa sinds haar ontstaan.”

Recent kwam er een boekje uit van mijn plaatsgenoot James Kennedy, die pleit voor de kerk als contrasterende gemeenschap die een zekere rol zou kunnen vervullen in het publieke leven.

Een beetje tegengesteld aan het boek van Kennedy is het recente boek van dr. G. Dekker, die meer pleit voor een kerk die zich intensief bezighoudt met haar centrale taak, de prediking van het Evangelie. De kerk is een gemeenschap die wijst op het heil in Christus.

Ten slotte stond er maandag 29 maart een verslag in deze krant naar aanleiding van een studiedag en een boekje van ds. R. van Loon, ook weer over de kerk in een seculiere samenleving. Nederland is langzamerhand een zendingsland geworden en de kerk doet er goed aan om met die ogen naar de omringende samenleving te kijken.

Zo zijn er dus allerlei belangwekkende boeken en studies die ons wijzen op de nood, de taak en de toekomst van de kerk. Het lijkt mij heel goed dat dergelijke boeken verschijnen. Inmiddels is het overgrote deel van de mensen in Nederland los van de kerk gekomen en het is dus zeker een belangrijke vraag hoe de kerk daarmee omgaat. Toch heb ik bij dit alles wel een vraag. Waar immers blijven de individuele kerkleden? Wellicht dat daar nog eens op gewezen kan worden. Laat ik dat ook wat toelichten.

Basaal

Onlangs was ik op zaterdag een poosje (ongeveer anderhalf uur of zo) in het vluchtelingencentrum in Amersfoort. Daar verzorg ik, samen met een gemeentelid, af en toe een Bijbelstudie bij ontheemde mensen die uit allerlei landen, zoals Congo, komen. Het is helemaal geen indrukwekkend werk. Het gaat gewoon om een stukje uit de Bijbel lezen, een gebed doen en iets zeggen over de boodschap van de Bijbel.

Soms nemen we ook wat kleding of iets anders mee. Mensen in nood hebben wat spullen nodig. Het is heel eenvoudig en zeer basaal christelijk werk.

Zacheüs

De laatste keer heb ik wat verteld over Zacheüs. En zo proberen we maar, naar de eis der liefde, wat te doen voor broeders en zusters uit verre landen en in moeilijke omstandigheden. Het is niet niks als heel je familie is vermoord –het geval bij twee jongens uit Rwanda– en je hier moederziel alleen in Nederland zit. Het enige wat je dan doet, is stil luisteren en bidden voor deze twee jongens bij wie het trauma werkelijk in hun ogen is te zien.

Je hoopt en bidt dat het Woord van God betekenis mag hebben voor deze mensen. In ieder geval is het goed om dit werk te doen. De Heere Jezus heeft daar in Mattheüs 25:31 en verder enkele belangrijke dingen over gezegd.

Helaas

Laat ik nu terugkeren naar de kerkmensen in Nederland. Het valt mij op dat er zo weinig kerkmensen zijn die zich het lot van dit soort mensen aantrekken. Zeker, er zijn stichtingen, je leest verhalen in kranten en bladen, er worden acties ondernomen. Het is allemaal waar.

Maar in het vluchtelingencentrum kom ik niet veel mensen tegen die elke week een avond beschikbaar hebben om met ontredderde mensen een stukje uit de Bijbel te lezen, te bidden en samen iets over de Heere en Zijn dienst te delen. Je zou toch denken dat heel veel kerkmensen wel tijd en gelegenheid hebben om dit eenvoudige werk te doen? Helaas, het gebeurt niet zo veel.

Hoe zou dat toch komen? Ik weet het echt niet. Wellicht kan daar eens een boek over worden geschreven. De titel is niet moeilijk: ”Hoe ben ik dienstbaar voor mijn naaste in (geestelijke) nood”. Ik wacht vol spanning af.

En laten alle kerkmensen eens goed om zich heen kijken. Er zijn zo veel mensen die wankelen ten dode en er zijn zo veel mensen die het goede woord van de levende Christus nog niet kennen. En als het goed is moeten zij het Evangelie (blijde boodschap) toch uit onze mond horen en in onze daden zien?

De auteur is predikant van de gereformeerde gemeente in Amersfoort. Reageren aan scribent? goedbekeken@refdag.nl