Zaterdag vond de presentatie plaats van het nieuwe boek van ds. Van Loon. De auteur overhandigde ”Kerk in de buurt” aan dr. A. J. Plaisier, de secretaris-generaal van de Protestantse Kerk in Nederland. Dat gebeurde tijdens een minisymposium waarvoor veel belangstelling was. De 120 gedrukte programmaboekjes waren niet toereikend. De bijeenkomst in de Amersfoortse kerk De Brug was georganiseerd door de IZB, het Evangelisch Werkverband, de Protestantse Kerk en uitgeverij Boekencentrum.Het boek is een verantwoording voor het doen van missionair werk, maar het bevat ook een praktische gids met een groot aantal activiteiten die de kerk kan doen. Tijdens het minisymposium kwamen zeven projecten aan de orde.

Veel initiatieven
Ds. Van Loon constateerde dat „het wemelt van de initiatieven” op missionair gebied in de steden en dorpen. Hij verklaarde de belangstelling voor de kerk in de buurt uit het feit dat er de laatste jaren meer nadruk ligt op de directe leefomgeving van de mensen. Door de ontkerkelijking is de kerk in een minderheids­positie terechtgekomen en komt er een ander, meer dienstbaar type kerk. Ook kijkt de overheid anders naar de kerk, namelijk als een organisatie die vrijwilligers kan leveren. Ten slotte staat het missionaire werk hoog op de agenda van de kerkgenootschappen.

De PKN-predikant uit gemeente Capelle aan den IJssel stelde voor om naar de wijk te kijken met de ogen van een zendeling die net uit de bush komt. „Nederland is zendingsland geworden. Laten we de consequenties trekken en niet krampachtig vasthouden aan oude privileges, maar de samenleving nemen zoals ze is.” De twee dingen die een zendeling doet is dienstbaar zijn en het Evangelie uitleggen. Dat zijn, aldus ds. Van Loon, ook de twee dingen die de kerk moet doen.

Hij waarschuwde ervoor om deze twee zaken met elkaar te vermengen. „Het moet niet zo gaan als in sommige zendingslanden waar de mensen rijst kregen als ze naar de kerk kwamen. Dan krijg je rijstchristendom. De kerk mag geen dubbele agenda hebben.” Het gaat om duidelijkheid en vrijheid. De kerk is dienstbaar in de wijk en is tegelijkertijd duidelijk over het Evangelie. Als de kerk mensen helpt, heeft ze de kans om attent te maken op de kerk. Andersom werkt het ook: deelnemers aan een Alpha-cursus kunnen vrijwilligers in de buurt worden.

Dr. Plaisier roemde het zojuist in ontvangst genomen boek, maar waarschuwde voor een overdaad aan dit soort boeken. „Het lijkt soms wel of de kerk vijf keer opnieuw uitgevonden moet worden,” merkte hij op. Hij had een aantal kanttekeningen. Door de buurt als zendingsveld te bezien breekt de kerk met het idee van het corpus christianum, meent de scriba van de PKN. Hij kan zich voorstellen dat een dergelijke zendingsgedachte klopt voor een stad als Capelle aan den IJssel, maar voor het Veluwse dorp Putten vindt hij het anders liggen. Ook ziet hij verschil tussen de prechristelijke en de postchristelijke tijd. Ten slotte is het de vraag of elke kerk buurtgericht kan werken.

Het boegbeeld van de PKN is het met ds. Van Loon eens dat het thema kerk voor de buurt in de lucht zit en dat is gelukkig. „Eens was de kerk onderdeel van de buurt, maar die tijd is voorbij. De kerk werd een getto of zij verkeerde in verlegenheid.” In die situatie komt verandering. Hij noemde de kerk uniek omdat daar het Evangelie van Jezus Christus wordt verkondigd en dat unieke mag niet opgesloten worden.

Missionaire projecten
Tijdens het minisymposium kwamen zeven missionaire projecten aan de orde, zoals rondetafelgesprekken over allerlei thema’s in Nijkerkerveen, een kofferproject in de Vinex-wijk Vleuterweide bij Utrecht, waarbij deelnemers spullen over geloofsopvoeding kunnen lenen; een missionaire werker in Groningen die met jongeren voetbalt; een foto-expositie van echtparen in de Oude Kerk van Nieuwerkerk aan den IJssel, de kerk waarin zij ooit trouwden.