Nederlandse patriots beschermen nieuwjaar
Een paar honderd kilometer verderop woedt een oorlog, maar dat weerhoudt de Koerden in Zuidoost-Turkije er niet van het zogeheten Newroz (nieuwe dag) te vieren. Het Koerdisch nieuwjaar kan ook nu op massale belangstelling rekenen.
Vrijdag kwamen vele tienduizenden Koerden bij elkaar in Uckuyu. Het dorpje, met nog geen 200 inwoners, ligt op een steenworp afstand van Dyarbakir, de stad die beschermd wordt door de Nederlandse patriot-eenheden.
Eigenlijk wordt pas in Uckuyu duidelijk hoeveel mensen blind rekenen op de bescherming van de Nederlandse patriots. Alle mensen die hier met de pers willen praten, zijn ervan overtuigd dat als Irak raketten richting dit deel van Turkije afvuurt, „Hollanda” ze zal beschermen met de lanceerinrichtingen die op de vliegbasis van Dyarbakir zijn opgesteld.
Newroz is een Koerdisch en een Perzisch feest. Het dateert van 612 voor Christus, toen de Meden (de voorouders van de Koerden) en de Perzen zich bevrijdden van de Assyrische overheerser. Door de eeuwen heen groeide Newroz uit tot het symbool van verzet tegen onderdrukking. Nu zijn het de Turken die de Koerden onderdrukken, zo vinden ze zelf.
Wie ’s morgens naar Uckuyu rijdt of loopt, komt terecht in een lange rij auto’s, busjes en vrachtwagens die propvol zitten met Turkse Koerden. Langs de weg staan veel politiemensen en militairen, die overigens hebben aangegeven niet gefilmd of gefotografeerd te willen worden. Zij staan klaar om in te grijpen als er ongeregeldheden plaatsvinden. Pantserwagens, scherpschutters, honderden ME’ers: de Turkse overheid heeft alles uit de kast getrokken om maar één ding duidelijk te maken. Feestvieren mag, maar openlijk scanderen voor een onafhankelijke Koerdische staat of voor de vrijlating van de Koerdische leider Öcalan kan rekenen op gewapend ingrijpen.
Newroz wordt ieder jaar gevierd en leidde in het verleden nog wel eens tot ongeregeldheden. In 1992 kwamen in Dyarbakir ongeveer 100 mensen om het leven tijdens de viering. Ook vier jaar geleden kwam het tot rellen, zij het met minder ernstige gevolgen. Dit jaar heeft de politie alleen een paar mensen gearresteerd.
Wie het festivalterrein op wil, wordt eerst gefouilleerd door de politie. Voor de vrouwen zijn daarvoor tientallen ’pashokjes’ opgesteld. In de mensenmassa staan tientallen agenten in burger, zo weet de tolk te melden. Dat zou dan gelijk de verklaring zijn waarom maar weinig mensen bereid zijn met journalisten te praten. Degenen die dat wel doen, willen niet hun naam geven.