Donderdag ging het Turkse parlement al akkoord met de openstelling, maar later kwam die openstelling toch weer op losse schroeven te staan doordat Turkije voorwaarden aan het gebruik van zijn luchtruim verbond.

Amerikaanse en Turkse onderhandelaars spraken urenlang over de voorwaarden voor openstelling. De motie over de openstelling van het luchtruim maakt ook het sturen van Turkse troepen naar Noord-Irak mogelijk, maar de Verenigde Staten willen niet dat Turkije dat op eigen houtje doet. Volgens Turkse kranten liep het overleg hierop stuk, al meldde de televisiezender CNN-Turk dat ook de Turkse eis dat het Amerikaanse leger vooraf meldt welk type vliegtuigen het over Turkije laat vliegen, wat de aard van hun missie is en wat hun bestemming is een rol speelde.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell kondigde vrijdag tijdens een persconferentie in Washington al een gesprek met de Turkse leiders aan. Dat gesprek heeft nu geresulteerd in de goedkeuring van de regering om het luchtruim open te stellen. Onduidelijk is echter in hoeverre de Amerikanen aan de Turkse voorwaarden voor openstelling zijn tegemoetgekomen.

Aanvankelijk hoopte de VS dat onmiddellijk zou kunnen worden begonnen met het uitvoeren van militaire luchtacties via Turkije. „We hebben de besprekingen met de Amerikanen onderbroken omdat er problemen zijn over het gebruik van het luchtruim en de bewegingsvrijheid van Turkse troepen in Noord-Irak”, aldus de zegsman in Ankara.

Washington vreest dat als de Turken onbeperkt mogen opereren in het noorden van Irak, er „een oorlog binnen een oorlog” uitbreekt tussen de Turken en lokale Koerden. Dat zou de Amerikaans-Britse campagne om Saddam Hussein te verdrijven in de wielen kunnen rijden.

Een dag eerder werd nog gemeld dat de overvliegrechten voor een periode van zes maanden van kracht zouden zijn. De wet die donderdag door het parlement is aangenomen, voorziet niet in het gebruiken van een luchtmachtbasis in Turkije voor aanvallen op Irak. In 1991 konden de Amerikanen en Britten nog beschikken over de basis Incirlik om doelen in Irak te bestoken.

Nu de Amerikanen over Turkije mogen vliegen, kunnen ze luchtlandingstroepen inzetten in het noorden om een tweede front te vormen tegen het regime van Saddam Hussein.