Verrast door Chaim Potok
Vanaf mijn vijftiende begon moderne literatuur een belangrijke plaats in mijn leven in te nemen. De openhartigheid en de intensiteit van de naoorlogse schrijvers fascineerden me. In hun boeken werd tenminste geleefd.
In diezelfde tijd kreeg ook het geloof een vaste plek in mijn leven. Niet dat ik veel begreep van God, maar ik ontdekte dat ik van Hem hield, zoals je van je ouders houdt, onvoorwaardelijk. De bijtende godsdienstkritiek van schrijvers als Wolkers en Hermans gleed ondertussen van me af als water van een eend. Ik herkende niets van de enge, bekrompen God over wie zij zich zo opwonden. Zo ontstond er in mijn puberteitsjaren tussen literatuur en geloof een relatie als tussen twee spoorrails: ze raakten elkaar niet, maar zaten elkaar ook niet in de weg.Ik denk dat daarom de roman ”The Chosen” van de Amerikaans-joodse schrijver Chaim Potok, een boek dat ik in mijn eindexamenjaar las, mij zo verraste. Hier was een beroemde schrijver aan het woord die de wereld van het geloof niet genadeloos afkraakte maar volstrekt serieus nam. Dat was ik in de moderne Nederlandse literatuur nog niet tegengekomen. ”The Chosen” beschrijft de vriendschap van twee opgroeiende joodse jongens in New York. De vrijzinnige Reuven en de orthodoxe Danny leven in twee volstrekt gescheiden werelden. Tijdens een honkbalwedstrijd slaat de een de ander letterlijk het ziekenhuis in. Deze clash zal het begin zijn van een vriendschap die zo sterk is dat hun geloofsverschillen erdoor worden gerelativeerd.
Het was vooral de sfeer die me het boek binnenzoog. Hier werden godsdienstige milieus niet belachelijk gemaakt, maar met veel liefde beschreven. Hier ontmoette ik intelligente en kritische leeftijdsgenoten die zich, net als ik, verbonden voelden met het geloof. Hier was een schrijver aan het woord die liet zien dat er in de moderne literatuur meer aan de orde is dan het afkraken van God, die grote liefhebberij van zo veel Nederlandse auteurs.
Dit is het eerste deel van een serie waarin schrijvers op een persoonlijke manier reflecteren op het Boekenweekthema.