Het ging in 2003 niet goed met Rijkswaterstaat, vanwege zijn invloedrijke positie wel aangeduid als ”een staat in de staat”. Metze (57): „Er waren grote financiële tekorten, de administratie was niet op orde en van veel ambtenaren was niet duidelijk wat ze deden.”Mede op politieke aandrang werd besloten de bezem door Rijkswaterstaat te halen. Er kwam een reorganisatie die vier jaar ging duren. Metze: „Vanaf het begin werd gezegd: Dit proces moeten we vastleggen in een boek. Rijkswaterstaat heeft het eerst zelf geprobeerd, maar kwam daar niet uit. In 2006 ben ik gevraagd, waarschijnlijk omdat ik soortgelijke boeken heb geschreven over Philips, het CDA en een aantal banken.”

Gaandeweg het onderzoek daalde het enthousiasme bij Rijkswaterstaat. De top had grote moeite met de resultaten, die niet gunstig uitpakten. Metze: „Op een gegeven moment dreigden er zelfs twee versies van het boek te komen. Het conflict was aanleiding voor Kamerleden van PvdA en SP om vragen te stellen aan verkeersminister Eurlings. Ook moest de rechter eraan te pas komen. Die heeft bepaald dat mijn versie van het boek gewoon mocht verschijnen.”

Rijkswaterstaat, dat door de reorganisatie kromp van 12.000 naar 9000 medewerkers, is nog steeds niet blij met het boek. Metze: „Ik heb ze uitgenodigd maandagmiddag het eerste exemplaar te ontvangen, maar dat hebben ze beleefd geweigerd. Toch hoop ik dat het boek, nu het er is, aanleiding zal geven tot bezinning. Rijkswaterstaat is geen zielige organisatie, maar zit wel in een identiteitscrisis.”

Metze verwijst naar het verleden. „Rijkswaterstaat heeft naam gemaakt met grote infrastructurele werken als de Afsluitdijk, de Oosterschelde­kering en de aanleg van snelwegen. Wat overblijft, is het beheren ervan. Daar kun je minder mee scoren. Door de reorganisatie zijn veel taken uitbesteed aan derden; dat is echter niet altijd goedkoper. Verder komt de kennisvernieuwing onvoldoende op gang. Daardoor is Rijkswaterstaat bezig zijn eigen positie te ondermijnen.”