”Stormruiters”
Auteur: Robert Vaughan
Uitgeverij: Kok, Kampen, 2002
ISBN 90 435 0538 2
Pagina’s: 352
Prijs: € 17,95. Het is volop oorlog, 1943. Piloot Mark White vliegt met de bommenwerper ”Gideons Zwaard” naar militaire doelen in Duitsland om daar zijn dodelijke lading te droppen. Duitse gevechtsvliegtuigen, afweergeschut en zelfs een onderzeeër doen hun uiterste best hem dat te beletten. Daarover gaat de roman ”Stormruiters”. Verder beschrijft de auteur gevechten van tank tot tank - en het gevecht van de thuisblijvers.

Robert Vaughan, de schrijver van ”Stormruiters”, is een „veelgedecoreerde Amerikaanse legerofficier.” Hij kent het leger van binnenuit. Zijn kennis van zaken blijkt uit de gedetailleerde manier waarop hij het leven op de luchtmachtbasis en gevechten in de lucht en op de grond weergeeft. Nauwkeurig vertelt hij hoe kolonel Mike zijn vliegtuig aan de grond weet te zetten terwijl twee motoren buiten werking zijn, de buik van het toestel vol gaten zit en de neus en de geschutskoepel compleet verdwenen zijn.

Een vleugje sarcasme komt om de hoek in een andere beschrijving. Na afloop van een gevecht tussen Amerikaanse en Duitse tanks, dat zich afspeelt in Tunesië, zijn er van de 25 Amerikaanse tanks slechts drie overgebleven. Zij trekken zich terug: „Toen het zijn beurt was, voegde George’s tank zich tussen het vrachtwagenkonvooi en daarna begonnen ze zich terug te trekken.

„We trekken ons terug, hè?” vroeg Mel.

„We slaan op de vlucht”, voegde Don toe.

„Nee”, antwoordde George. „Als wíj dit zouden doen, dan zou het inderdaad een terugtrekking zijn, maar omdat de hoge pieten het doen, is het een strategische hergroepering.””

Wellicht heeft de auteur bij het schrijven de woorden ”stukken en brokken” als uitgangspunt genomen. De inhoud -met de vele doden en neergestorte vliegtuigen- gáát over stukken en brokken; de vorm bestáát uit stukken en brokken. De hoofdstukken zijn kort en het verhaal wordt vaak weer onderbroken door een brief of dagboekgedeelte. De grote sprongen over en weer brengen de lezer in vliegende vaart van het ene werelddeel naar het andere en van de ene gebeurtenis naar de andere; van Mark in Engeland naar George in Noord-Afrika, van Susan in Arkansas naar Emily in Newport News… Kortom, het vereist nogal wat kunst- en vliegwerk om de draad niet kwijt te raken in ”Stormruiters”.

Het verhaal is bijna ten einde als Mark gaat bidden, hoog in de lucht, in de cockpit van zijn bommenwerper. Dat gebed geeft een belangrijke wending aan. De zinnen waarin Mark tot nu toe iets van zijn overtuiging onthulde, waren spaarzaam en vaag. Bovendien werden ze abrupt afgebroken door een opmerking over, bijvoorbeeld, ijs met chocoladesaus. Maar nu bidt hij en bepaald niet zonder reden. Zijn vliegtuig is zwaargehavend; Duitse Messerschmidts zitten hem dicht op de huid. Niets minder dan een wonder kan Mark White en zijn bemanning redden. Het wonder arriveert in de gedaante van piloot Lorenzo Jenkins, die met zijn Mustang P-51 de Duitsers verjaagt.

Eerder kwam deze Lorenzo letterlijk en figuurlijk uit de lucht vallen: hij belandde met zijn lesvliegtuig voortijdig op de grond, tussen de katoenplanten. Er duiken wel meer namen plotseling op in het boek. Sterker, het boek zit vol met namen -Emily Hagan, Lee en kolonel Grant, Susan White, Bob Gary- en ook elke boordschutter, piloot en leidinggevende wordt met name genoemd. De keuze in wie je je als lezer wilt inleven, is daarom groot. De mogelijkheid dat het bij geen van allen lukt vanwege de vluchtige, zo niet afwezige karakterbeschrijvingen is nog groter.