Goede voorbeelden nodig in gebruik nieuwe media
Met mobiel internet dringen de digitale media door tot in de slaapkamer. Filtering is ontoereikend, stelt ir. Wim Pluimers. Opinieleiders moeten het voorbeeld geven in het goed gebruikmaken van nieuwe media en ouders moeten investeren in media-opvoeding.
Met interesse maar ook af en toe met verbazing volg ik de standpunten van menig reformatorisch opiniemaker als het gaat over het mediagebruik en internetfiltering. Zowel privé als beroepsmatig ben ik gefascineerd door de ongelooflijke mogelijkheden en veranderingen die het gebruik van ict teweegbrengt. Als vader van vier kinderen heb ik ook grote vraagtekens hoe ik de donkere kanten van internet bij hen en mijzelf vandaan kan houden.Echter, ik ben van mening dat de discussie die nu gevoerd wordt de verkeerde is, en in feite is dat al jaren aan de gang. In de afgelopen vijftien jaar is het met veel onderwerpen dezelfde route gegaan: eerst worden nieuwe mogelijkheden op mediagebied door de reformatorische gezindte categorisch afgewezen, dan ontkend, vervolgens zuchtend erkend en ten slotte zwijgend aanvaard. Dvd, internet, MSN, Hyves, YouTube: ze gingen en gaan allemaal hetzelfde pad.
Dé doorbraak van 2010 zal mobiel internet zijn en de meningsvorming verloopt in mijn visie op precies dezelfde manier. Smartphones zoals de iPhone bieden fantastische mogelijkheden en de creatieve mogelijkheden van de programmaatjes (apps) op dit toestel zijn ongekend. Tegelijk confronteert de opkomst van de smartphone en mobiel internet ons met de keerzijde: altijd online, eerst via de normale pc tot in de huiskamer, nu op het mobieltje tot in de slaapkamer. Dat vraagt om duidelijke regels en beheersing van iedere gebruiker.
Schijnzekerheid
Hoe goedbedoeld ook, ik geloof allang niet meer in alleen filterproducten zoals Kliksafe en Solcon. Zij bieden op dit moment geen serieus alternatief op het gebied van mobiel internet. Dat zeg ik overigens als gebruiker van gefilterd internet, want ik vind het een zeer prettig idee dat het overgrote deel van dubieuze informatie door een filter wordt tegengehouden. Hét probleem met gefilterd internet is dat het een schijnzekerheid biedt. Een beetje handige gebruiker kan er heel gemakkelijk omheen.
De trend van overal en altijd online zijn is onstuitbaar, maar ik mis in de opinievorming in de reformatorische gezindte de erkenning dat dit de realiteit is. Toen e-mail een jaar of tien geleden in opkomst was, heeft zich een gebruiksvorm ontwikkeld die werd aangeduid als ”netiquette”, ofwel: op welke manier kan ik conform de gebruikelijke omgangsvormen gebruikmaken van e-mail? Ik wil pleiten voor het ontwikkelen van een netiquette voor het gebruik van digitale media.
Ouders met kinderen zullen weten: opvoeden is voorleven. Daarom stel ik voor dat de mensen die op leidende posities in de reformatorische gezindte zitten het goede voorbeeld laten zien. Hoe brengen deze mensen verantwoord mediagebruik zelf in de praktijk? In mijn opinie hebben dominees, opiniemakers en andere invloedrijke personen hierin het voortouw. YouTube is los van de inhoud niet meer dan een doorgeefluik van videomateriaal. Ik ben benieuwd welke dominee zijn eerste meditatie op YouTube plaatst. En wie is de eerste presidente van de vrouwenvereniging die een Hyvespagina van de lokale vrouwenvereniging opricht? En wie ontwikkelt de eerste app die mij laat zien welke kerkdiensten er in de regio gepland zijn? Wat zou dat handig zijn op vakantie…
Gewetensvorming
Wees niet te bang om het experiment aan te gaan, want ook dat heeft te maken met netiquette. Een mens leert immers het meest van de fouten die hij heeft gemaakt.
Ten slotte ben ik ervan overtuigd dat het persoonlijke geweten van iedereen maximaal moet worden aangesproken als het over mediagebruik gaat. Twintig jaar geleden was de sociale controle misschien groter, maar had ook iedereen de mogelijkheid om dubieuze informatie te verkrijgen via bibliotheek of kiosk bij menig tankstation. Ook toen kwam het, net als nu, neer op het maken van persoonlijke keuzes.
Nu de media doordringen tot in de slaapkamers van ons en onze kinderen is het nog veel belangrijker dat ieder ervan bewust is dat hij of zij zelf verantwoordelijk is voor keuzes: welke YouTubefilmpjes, welke Hyvesvrienden, welke internetsites, welke spelletjes en ga zo maar door. Het aanbod zal in de toekomst alleen maar groter worden, het buiten de deur houden onmogelijker, en daardoor de gewetensvorming rondom dit onderwerp essentiëler dan ooit. Dat vraagt om krachtige mediaopvoeders!
De auteur werkt in de ict-sector.
