Zivkovic nieuwe premier Servië
Zoran Zivkovic volgt de vorige week woensdag vermoorde Zoran Djindjic op als premier van Servië. Het parlement gaf dinsdag zijn goedkeuring aan de benoeming van Zivkovic.
Van de 250 parlementsleden stemden 128 voor Zivkovic en honderd tegen. Drie onthielden zich van stemming. De overigen waren afwezig. De samenstelling van het kabinet blijft verder grotendeels ongewijzigd.
Zivkovic was een van Djindjic’ getrouwen en tot voor kort minister van Binnenlandse Zaken van Joegoslavië. Hij heeft aangekondigd het hervormingsbeleid van zijn voorganger te zullen voortzetten, de strijd aan te zullen gaan met de onderwereld en verdachten van oorlogsmisdaden te laten berechten.
In verband met de moord heeft de Servische politie inmiddels meer dan 750 mensen opgepakt, voornamelijk leden van de misdaadbende Zemun, die tijdens het bewind van president Slobodan Milosevic floreerde dankzij nauwe banden met het regime. Volgens de regering zit de bende achter de moord. Djindjic zou voor de val van Milosevic een deal met de bende hebben gesloten: in ruil voor een vlekkeloze machtswisseling zou Djindjic de bende ongemoeid laten.
Het radiostation B-92 meldde dinsdag dat de regering zich opmaakt voor de zuivering van rechtspraak en justitie, waarbij veel aanhangers van Milosevic zijn betrokken. De regering is van plan de voorzitter van het hooggerechtshof en de hoofdaanklager van Servië te schorsen. Aanleiding is de opvallend snelle vrijlating van de man die vorige maand met een vrachtwagen op Djindjic’ konvooi inreed. De verdachte is sindsdien spoorloos verdwenen.
Maandagavond werden twee topfiguren van Zemun opgepakt. Het gaat om Dragan Ninkovic, de leider van een Servisch drugskartel, en Zoran Vukojevic, een voormalig politieagent die het criminele pad insloeg.
Ook de Servische popster Ceca, de weduwe van de beruchte krijgsheer Arkan, werd maandag aangehouden. Zij zou belangrijke verdachten onderdak hebben geboden. In een bunker in Ceca’s woning vond de politie een voorraad wapens.
Doordat de noodtoestand is uitgeroepen, kan de politie alle verdachten dertig dagen in voorarrest houden. Vier arrestanten hebben zich volgens de regering inmiddels bereid verklaard te getuigen in ruil voor extra bescherming. De leiders van de bende, Milorad ”Legija” Lukovic, Dusan Spasojevic en Dejan Milenkovic, zijn nog voortvluchtig.
De hoofdaanklager van het Joegoslavië-tribunaal, Carla Del Ponte, met wie Djindjic goede banden had, zegt in een dinsdag gepubliceerd interview met de Italiaanse krant La Repubblica dat Djindjic enkele weken geleden al vermoedde dat hij zou worden vermoord. Tijdens een onderhoud dat de twee op 17 februari in Belgrado hadden, zei Djindjic volgens Del Ponte plotseling: „Ze gaan me vermoorden.” Hij deed de uitspraak nadat hij uiteen had gezet hoe hij het leger en het politieapparaat wilde hervormen, aldus Del Ponte.
Met Zivkovic krijgt Servië een premier die net als Djindjic afkoerst op nauwe banden met de EU. Maar anders dan zijn vriend en mentor, die het imago had van een westerse intellectueel, is de 42-jarige Zivkovic vooral een man van het volk.
Zivkovic werd in 1960 in de zuidelijke stad Nis geboren. Daar sloot hij zich in het begin van de jaren ’90 aan bij Djindjic’ Democratische Partij (DS). Daarmee begon een verhitte strijd van tien jaar tegen het bewind van Milosevic. Al in 1993 beschuldigde Zivkovic hem ervan het toenmalige Joegoslavië in „een jungle” te veranderen.
Terwijl oppositieleiders als Djindjic een veilig heenkomen zochten, bleef de razend populaire Zivkovic tijdens de NAVO-luchtoorlog in 1999 op zijn post. Het leverde hem een herverkiezing op. Na Milosevic’ aftreden in oktober 2000 werd de politicus de nummer twee van de DS en later minister van Binnenlandse Zaken van de toenmalige Federale Republiek Joegoslavië.
Zivkovic staat bekend om zijn klare taal en is niet wars van een belediging op zijn tijd, een eigenschap die overigens meer Servische politici kenmerkt. „Ik weeg zo’n 100 kilo, en daarom denken mensen misschien dat ik een beul ben. Maar in feite ben ik een ware democraat”, zo verdedigde hij zich eens.
Alhoewel Zivkovic door tegenstanders wel eens wordt bespot wegens zijn gebrek aan opleiding is er een breed draagvlak voor zijn opvolging van de flamboyante Djindjic. Maar nu hij uit de schaduw van zijn grote voorganger stapt, zal de jonge Zivkovic toch moeten bewijzen dat hij zich niet vertilt aan zijn nieuwe positie.