„Kerk moet politiek vermijden”
De boodschap van de Amerikaanse theoloog Stanley Hauerwas voor de Protestantse Kerk in Nederland is volgens dr. H. de Leede deze: voltrek de scheiding kerk en staat radicaal, weersta de publieke verleiding om je als kerk als belangrijke medespeler te profileren in het maatschappelijk middenveld.
„De kerk is niet belangrijk, probeer dat dan ook niet te zijn. Ze heeft niets te zoeken in de Haagse burelen. Daar zitten deskundigen.” Zo typeerde dr. H. de Leede, oud-rector van het seminarium Hydepark, de betekenis van Hauerwas (69). Van de Amerikaanse theoloog werd vrijdag in Amsterdam een bundel essays gepresenteerd, onder de titel ”Een robuuste kerk”.Volgens dr. Stefan Paas, docent in Ede en Kampen, oefent Hauerwas veel invloed uit op de missionaire beweging. „In zijn visie op de postchristelijke samenleving kiest hij bewust voor de kerk in de marge van de samenleving. De kerk heeft zelfbewust haar eigen profiel en is een alternatief voor de wereld. De kerk moet niet haar nut bewijzen door een voedselbank te beginnen of profetisch te roepen, maar door als gemeenschap christelijke deugden te laten zien.”
Dr. Paas had kritiek op de aard van de gemeenschap bij Hauerwas. Is die niet al te conformerend en zitten einzelgängers wel te wachten op een hechte groep? „Jonge missionaire gemeenten moeten de spanning voelen door enerzijds sterk en vol karakter te zijn én anderzijds open.”
Dr. Henk Bakker, docent in Ede en Amsterdam, ziet in de term ”robuust” het hoekige en onaangepaste van een profeet, die Hauerwas is. „Christus volgen is de waarheid niet denken, maar doen. We hebben de waarheid niet in ons hoofd, maar in het verhaal van alledag en moeten die vertalen in gezin, familie, kerk en samenleving. Hauerwas stelt ons vragen over onze gemeente-ethiek. Hoe is de kwaliteit van onze christelijke gemeenschap?”
Hauerwas kan volgens hem het hedendaagse individualisme doorbreken. Dr. Bakker sprak van het „pan-autisme” van Nederland, wat pijnlijk geïllustreerd wordt in de recente val van het kabinet, waar „politieke ego’s in hun machtsspel de belangen van de samenleving op het spel zetten.”
Dr. Bakker heeft wel vragen bij Hauerwas’ pacifisme. „Soms moet je vóór het kwaad zijn om tegen het kwaad te kiezen. Dan kun je niet anders dan vuile handen maken.”
Hauerwas maakt een kerk wakker die haar eigen identiteit heeft verloren, aldus dr. De Leede. „Hauerwas giet een bak koud water over ons heen. Is het gek dat mensen niet meer naar de kerk komen als je niet echt onderscheidt wat het verschil maakt?”
