Het eiland, met 300.000 inwoners en zware schulden, heeft vorig jaar het lidmaatschap van de EU aangevraagd. De Europese Commissie heeft de aanvraag bestudeerd en liet woensdag weten dat IJsland voldoet aan de criteria. Het land heeft Europese waarden zoals democratie, hanteert al veel EU–regels in en een goed werkende markteconomie.EU–commissaris Stefan Füle (Uitbreiding) zegt dat IJsland nog wetten moet verbeteren zoals die voor visserij, milieu en vrij verkeer van kapitaal. Zo vangt het land nog walvissen.

Het land is volgens de Commissie ook nog niet economisch stabiel: staatsschuld en begrotingstekort zijn groter dan dat van Griekenland. Een derde van de schuld komt door de failliete Icesavebank, die door de IJslandse overheid is overgenomen.

Nederland en Groot–Brittannië liggen overhoop met IJsland, omdat het land een regeling weigert over de terugbetaling van een lening van 3,8 miljard euro voor de Icesaveschulden.

De Europese Commissie noemt de geldkwestie wel in haar advies, maar verbindt daar geen conclusie aan. Het beschouwt Icesave als een zaak tussen IJsland, Groot–Brittannië en Nederland.

De gezamenlijke EU–landen beslissen binnenkort over het advies over IJsland. Nederland zegt in een reactie dat het alle kandidaat–lidstaten, en straks ook IJsland, zal houden aan de criteria. „Naleving door IJsland van zijn verplichtingen maakt daar nadrukkelijk deel van uit. Tegelijk is het duidelijk dat we de meeste kans hebben op terugbetaling van het geld dat Nederland toebehoort door een stabiel en welvarend IJsland. Het verleden heeft geleerd dat het lidmaatschap van de EU daaraan significant bijdraagt”, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

VVD–Europarlementslid Van Baalen (VVD) adviseert minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) om echter nog even niet akkoord te gaan. Eerst moet IJsland instemmen met het terugbetalen van de lening aan Nederland en Groot–Brittannië. „IJsland moet leren dat het de verplichtingen moet nakomen”

CDA–Europarlementslid Ria Oomen vindt de aanbeveling van de Europese Commissie voorbarig.