VS laten resolutie mogelijk varen
De Amerikaanse regering overweegt eventueel zonder een tweede VN-resolutie tegen Irak ten strijde te trekken, zo bleek donderdag uit een verklaring van minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell tegenover de commissie financiën van het Huis van Afgevaardigden. Nog geen week geleden zei president Bush dat hij de leden van de VN-Veiligheidsraad zou „dwingen” om in de kwestie Irak „kleur te bekennen.”
Donderdag zei Powell echter dat er twee mogelijkheden zijn: „Op een stemming aandringen en de uitkomst afwachten of niet op een stemming aandringen.” Deze opmerkelijke ommezwaai kwam na dagen van speculatie en van vergeefse pogingen van Bush en zijn naaste medewerkers om zich te verzekeren van voldoende steun in de Veiligheidsraad voor de Amerikaans-Britse resolutie. Deze resolutie stelt Irak voor wat de geëiste ontwapening betreft in gebreke en en waarschuwt voor „ernstige consequenties”, een formulering die Washington en Londen beschouwen als het groene licht om Irak de oorlog te verklaren.
In de afgelopen dagen toonde Washington zich nog optimistisch. Men was „bijna” verzekerd van de benodigde negen stemmen om de resolutie goed te keuren. Een dreigend Frans of Russisch veto zou niet kunnen verhelen dat een meerderheid van de Veiligheidsraad een militair offensief tegen Irak een „morele legitimiteit” zou hebben verschaft. Wat in de tussentijd echter niet lukte was een wig te drijven in het blok van zes landen die nog niet hadden beslist, waaronder Mexico en Chili die Washington al onder de jastemmers had gerekend.
Londen presenteerde woensdag nog een lijst van zes punten waaraan Irak diende te voldoen, in de hoop de zes zo over de streep te halen. Maar de groep wees dit voorstel af, ook nadat de Britten de lijst nog hadden aangepast. Ook Frankrijk wees deze Britse toevoeging af. „Nog eerder dan Bagdad met een afwijzing kwam”, aldus het snijdende commentaar van Witte-Huiswoordvoerder Ari Fleischer. De zes landen vinden dat de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad die over een vetorecht beschikken de zaak op de spits drijven en zich onvoldoende inspannen om hun tegenstellingen te overbruggen.
In Washington doken donderdag berichten op dat president Bush „ergens in een neutraal land” een ontmoeting wilde arrangeren met zijn Britse bondgenoot Tony Blair en de Spaanse premier Jose Maria Aznar. Later werd bericht dat de voorbereidingen voor deze topontmoeting weer waren afgeblazen, maar korte tijd daarna was er toch weer sprake van dat de drie elkaar tijdens het weekeinde zouden ontmoeten. Het is in Washington geen geheim dat de Amerikanen het getouwtrek in de Veiligheidsraad beu zijn en spijkers met koppen willen slaan, mét hun bondgenoten of desnoods zonder hen.
Er circuleren in Washington al nieuwe ’verantwoordingen’ die het militaire offensief tegen Irak een vorm van legitimiteit zouden verschaffen. Volgens een bron in het Witte Huis heeft de Iraakse dictator Saddam Hussein de voorwaarden voor het staakt-het-vuren na de Golfoorlog in 1991 geschonden. Een door Amerika geleide invasie zou het „legitieme antwoord” op die schending zijn. In New York polste VN-secretaris-generaal Kofi Annan over de stemming ten aanzien van een Braziliaans voorstel voor een algemene topconferentie om een uitweg te vinden uit de impasse. Eerste reacties van de belangrijkste partijen die bij de kwestie betrokken zijn waren niet bijzonder enthousiast.