Het kan niet missen. Nu de economische crisis nog volop actueel is en ambtelijke werkgroepen van het kabinet achter de schermen zoeken naar een megabezuiniging van 35 miljard euro, staat ook het tv-debat tussen de leiders van de grote landelijke partijen in het teken van terugschroeven. Mogen gemeenten de lasten verhogen om de financiële problemen op te lossen?Die vraag doet de klassieke tegenstelling tussen links en rechts herrijzen. VVD, CDA en PVV stellen zich op het standpunt dat lokale lastenverzwaringen, bijvoorbeeld een hogere onroerendezaakbelasting (ozb), niet mogen en ook niet nodig zijn.

Van Geel (CDA): „Het probleem is niet dat mensen te weinig belasting betalen, maar dat de overheid te veel uitgeeft. Laten we beginnen met de uitgaven te beperken. Minder bureaucratie, minder subsidies.”
PvdA, ChristenUnie, D66, SP en

GroenLinks geloven niet dat gemeenten het redden zonder lastenverzwaring, zo bleek in het verkiezingsdebat voor de NOS-televisie. Bos: „Natuurlijk moet je eerst aan de uitgavenkant kijken. Maar als je op dat terrein alles gedaan hebt, zul je er als gemeente waarschijnlijk niet aan ontkomen om ook de lasten te verzwaren. We moeten nu eenmaal een recordbedrag bezuinigen. Dat lukt niet zonder pijn.”

Wat hem betreft moet bij het verdelen van die pijn het principe gelden dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Een optie is daarom voor hem herinvoering van een belastingtarief van 60 procent voor de hoogste inkomens. De PvdA-leider noemt het een „elementair beginsel van beschaving” om in crisistijd juist van de hogere inkomens iets extra’s te vragen.

Volgens D66-leider Pechtold is herinvoering van het 60 procentstarief echter „slechts een symbolische bijdrage” aan het financieringstekort. VVD-leider Rutte spreekt van „een greep doen in de portemonnee van de hardwerkende burger.” Lastenverzwaringen zijn volgens hem schadelijk voor de economie. „En dat kunnen we niet hebben.”

Bos op zijn beurt noemt VVD en D66 „hypocriet” omdat deze partijen hem „bijna over de regeringstafel heen trekken als er weer eens ergens een bankier met een te hoge bonus vertrekt”, terwijl zij hem niet steunen in zijn plan een veel grotere groep van veelverdieners via een hogere belasting en maatregelen tegen te hoge bonussen mee te laten betalen aan het bestrijden van de crisis.

PVV-leider Wilders krijgt alle ruimte om zijn bekende kritiek op de islam te uiten als de debatleiders de vraag op tafel leggen of de politiek het integratieprobleem wellicht overdrijft. Volgens Wilders is hier op geen enkele manier sprake van. Hij wijst op Marokkanen die ziekenhuis- of ambulancepersoneel aanvallen, vrouwen uitschelden en homo’s in elkaar slaan.

Het is vooral GroenLinksleider Halsema die de tegenaanval inzette. Ze verwijt de PVV niet met concrete plannen te komen om criminaliteit of verloedering aan te pakken. „De problemen zijn inderdaad groot, maar het enige wat u biedt, is vernedering, intimidatie en uitsluiting.”

Volgens D66-voorman Pechtold zijn zwaardere straffen en een harder optreden door de overheid niet het aangewezen middel om de veiligheid op straat te verbeteren. „Gezag heeft te maken met handhaving, maar zeker ook met een voorbeeldfunctie van de overheid. Preventie, terugkeer van de wijkagent, daar kies ik voor.”

Bos verwijt hem daarop een „ouderwetse, naïeve visie op veiligheid. We hebben ook repressie nodig. Strenge straffen werken juist enorm preventief.”

Na het verkiezingsdebat mogen studenten van de Haagse Hogeschool de politici vragen stellen. Een van de studenten onthult een zoon van CU-fractievoorzitter Slob te zijn. Aron wil van zijn vader weten hoe de politiek denkt om te gaan met de studiebeurs en het leenstelsel.

Een vragensteller van allochtone afkomst legt Wilders de vraag voor welke voorstellen hij nu precies doet om de cohesie in de samenleving te bevorderen.

Volgens het Nederlands Debat Instituut is PvdA-leider Bos de winnaar van het lijsttrekkersdebat. Als minister van Financiën kreeg hij gisteravond vele aanvallen te verduren, maar hij wist die, aldus het instituut, goed te pareren en steeds weer om te zetten in tegenvragen.