De titel van het boek waarin de 94-jarige oud-soldaat de discussie beschrijft, zet de toon: “Ik beschuldig”. In 1990 redigeerden dr. H. Amersfoort en drs. P. H. Kamphuis, verbonden aan de Sectie Militaire Geschiedenis Koninklijke Landmacht, het boek ”Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied”. Volgens hen heeft het SS-regiment Der Führer bij de slag om de Grebbeberg slechts in beperkte mate het oorlogsrecht overtreden en zijn die overtredingen bovendien soms door Nederlandse verdedigers uitgelokt. Ook de Nederlanders zouden de oorlogsregels overtreden hebben.De veteranen reageerden furieus. Jagtenberg, zelf bij de Grebbeberg oorlogsinvalide geraakt, publiceerde in 1995 de brochure ”Geschiedvervalsing over de Meidagen van 1940”. Hij formuleerde een stevige ondertitel: ”Kiest Defensie vóór de SS en tégen haar veteranen?” Met een kort geding probeerde hij, samen met tal van andere veteranen, heruitgave van het boek van Amersfoort en Kamphuis te voorkomen. Tevergeefs.

Toen het in 2005 eindelijk tot een gesprek tussen de veteraan en de verguisde historici kwam, liep dat voor Jagtenberg uit op een teleurstelling. Het leidde volgens hem tot „een zenuwinzinking van twee jaar.” Nu laat de hoogbejaarde oud-militair opnieuw van zich horen. Met hulp van zijn dochter drs. T. O. P. (Toppie) Jagtenberg en krijgshistoricus luitenant-kolonel b.d. E. H. Brongers publiceerde hij een boek dat een overzicht geeft van de moeizame strijd die hij voerde. Er zijn zelfs stichtingen opgericht om een juiste beeldvorming van de gevechten in mei 1940 te bevorderen.

Jagtenberg laakt de vele veronderstellingen en gissingen waarvan het boek van Amersfoort en Kamphuis volgens hem bolstaat. Hij ontleedt wat hij beschouwt als de zwakke plekken in hun bronnengebruik, en bronnengebrek. Wat hem vooral hoog zit: „De misdaden van de SS worden zonder steekhoudend bewijs ontkend, ondanks alles wat hierover in betrouwbare geschiedschrijving is vermeld en ondanks de talrijke getuigenverklaringen van de slachtoffers van de SS.”

De verklaringen die veteranen onafhankelijk van elkaar aflegden, stellen inderdaad dat de Duitse overwinnaars bij de Grebbelinie oorlogsmisdaden begingen door Nederlandse soldaten te fusilleren of als schild (en daarmee schietschijf) te gebruiken. Jagtenbergs eigen handicap –hij kreeg een kogel door de knie– vormt een van de vele aanwijzingen daarvoor. Dat de Nederlandse soldaten het oorlogsrecht ook overtraden, zoals Amersfoort en Kamphuis schreven, lijkt nauwelijks op bewijzen gebaseerd te zijn.

Amersfoort en Kamphuis hebben in 2005 in de tweede druk van hun boek aanpassingen doorgevoerd, maar Jagtenberg vindt die onvoldoende. Bovendien publiceerde prof. Amersfoort in dat jaar ook het boek ”Ik had mijn roode-kruis band afgedaan”, dat opnieuw uitgaat van Nederlandse oorlogsmisdaden, terwijl dat volgens de veteranen nergens op gebaseerd is.

”Ik beschuldig” is een scherpe, maar steeds gedetailleerd onderbouwde uiting van de begrijpelijke verontwaardiging van de ervaringsdeskundigen, die zich niet herkenden in het beeld dat van hun belevenissen geschetst is. Dat een weerwoord op hun beschuldigingen zo vaak achterwege bleef, maakt de afloop van de discussie des te onbevredigender. De veteranen van de Grebbeberg ervoeren dat hun groot onrecht werd aangedaan, en dat gevoel is bij de nog levende soldaten of de nabestaanden na twintig jaar nog niets verminderd.

Ik beschuldig, ing. W. D. Jagtenberg;uitg. Aspekt, Soesterberg, 2010; ISBN 978 90 5911 909 6; 224 blz.; € 19,95.