Prijs telt bij Edah en Super De Boer
Het gevaar van omvallen is bezworen, maar een nieuwe uitdaging dient zich alweer aan voor Laurus: hoe houdt het supermarktconcern de klanten in de winkels? Topman H. Bruijniks heeft de plannen klaar. De uitvoering ervan is een hele kluif. „Wat nu vooral telt, zijn de prijzen van producten.” Die moeten namelijk omlaag.
Verwacht van Bruijniks, nu driekwart jaar aan het roer bij Laurus, geen grote woorden. In de eerste plaats zit hij niet zo in elkaar, maar de bestuursvoorzitter weet ook als geen ander dat Laurus op dit moment enige bescheidenheid past. De mislukte Konmar-operatie ligt vers in het geheugen, nog dagelijks is de vernieuwde Laurus-top aan het puinruimen. Dat lijkt aardig te lukken. Basismarkt bestaat niet meer, Spar is afgestoten, de verlieslatende activiteiten in Spanje zijn verkocht, in België -ook al geen succesverhaal- wacht nog een handvol winkels op een koper.
De blik is met ingang van dit jaar volledig gericht op Nederland. „Gegeven de recente avonturen hebben we geen ambities op buitenlandse markten”, wilde Bruijniks woensdag bij de presentatie van de jaarcijfers wel kwijt. Daar is werk genoeg aan de winkel.
Van de drie supermarktformules -Super De Boer, Edah en Konmar- draaien er twee naar behoren. De omzet van Super De Boer groeide vorig jaar met 7,3 procent naar bijna 1,8 miljard euro. „Die groei lag ver boven de markt.” Edah pluste 4,2 procent tot ruim 1,2 miljard euro omzet. De operatie ”Metamorfose” -met als doel Edah weer als prijsvechter neer te zetten- had volgens Bruijniks het gewenste effect. Beide formules droegen flink bij aan de verbetering van het totale bedrijfsresultaat van Laurus in Nederland: plus 31 miljoen euro tegen 58 miljoen negatief in 2001.
En toch is de bestuursvoorzitter er niet gerust op. Het klimaat in supermarktland is in rap tempo veranderd. „Er is een significante verschuiving naar prijsgeoriënteerde formules.” Daarmee doelt Bruijniks niet alleen op de Aldi’s en de Lidl’s. Ook ketens als Dirk van den Broek, Bas van der Heijden en Jumbo weten op dit punt de consument te bespelen. In een recent onderzoek van de Consumentenbond scoren Super De Boer en Edah ruim boven het gemiddelde prijspeil. Dat is in een tijd van economische onzekerheid en afnemend consumentenvertrouwen geen pluspunt.
Lid van de raad van bestuur H. Stoter vindt de gemaakte vergelijkingen niet helemaal eerlijk. „Er is gekeken naar reguliere producten. Het mandje met aanbiedingen is buiten beschouwing gelaten. Op dat punt zijn wij heel actief. De rangorde zou er anders uitzien als dat werd meegenomen.”
De Laurus-top wil echter niet te lang stilstaan bij dit soort getheoretiseer. Stoter: „De hedendaagse klant kiest voor prijsformules, dat is helder. Edah is prijsattractief, maar kan nog prijsattractiever.” Laurus werkt onder meer aan de toename van het aantal eigen merken. „Met enkele honderden”, aldus Bruijniks. Voor Super De Boer geldt een soortgelijk verhaal. „We kijken ook daar naar het prijsniveau.”
De Konmars -met in 2002 een omzet van 1,2 miljard euro- blijven een verhaal apart. Daar verliest Laurus nog dagelijks geld, al is het beduidend minder dan in 2001. Laurus piekert er echter niet over om helemaal afscheid te nemen van de formule die Albert Heijn naar de kroon had moeten steken. Er ligt een nieuwe strategie klaar voor de 45 zogenoemde Konmar Superstores, grote winkels in de Randstad. Bruijniks: „Konmar liep vroeger voorop in vers en stond bekend om zijn innovaties. Konmar had bijvoorbeeld als eerste een biologisch assortiment en speciale producten voor allochtonen.”
Die kant moet het weer op. Hulp van de Franse partner Casino, dat een belang van bijna 40 procent in Laurus heeft, ligt daarbij voor de hand. „Wellicht brengen we straks een meer Frans assortiment in de Superstores.” In ieder geval zal de afhankelijkheid van Super De Boer -er liggen nu veel producten van deze formule in de Konmars, HdB- fors verminderen.
De positie van de huidige 85 middelgrote Konmars lijkt onhoudbaar. Tegenover de gekozen formule -veel service, ambachtelijke bereiding van producten op de winkelvloer enzovoort- staan simpelweg te weinig inkomsten. „De formule is veel te arbeidsintensief. Daarom gaan we haar terugdraaien”, aldus Laurus-bestuurder H. Casteleijns. Niemand hoeft straks raar op te kijken als er Super De Boer- of Edah-borden op de Konmar-winkels verschijnen. Een eerste ombouwtest met zes supermarkten loopt al. In mei verwacht Bruijniks meer nieuws van dat front. „Wat ik ervan heb gezien, belooft veel. En het personeel is zeer enthousiast.”
Laurus lijkt op de weg terug. Het concern is er evenwel nog niet. Zo is het eigen vermogen van 81 miljoen euro heel wat beter dan de 176 miljoen negatief in 2001, maar ruim in het jasje zitten is wel anders. „Dat móét omhoog”, weet Bruijniks. Verder kampt het concern met leegstaande winkelpanden waar hoge huren voor worden afgedragen. Het logistieke apparaat wordt evenmin optimaal benut: er is overcapaciteit in de elf distributiecentra. Allemaal kostenposten van jewelste, berekend op een omzet die een miljard euro boven de huidige 5,5 miljard ligt. „Ik zeg niet dat we er zijn. Verwacht van ons geen revolutie. Wél evolutie.”