Studiefinanciering op de helling
Studenten roeren zich. Dat is niet nieuw. Sinds de jaren zeventig hebben ze dat keer op keer gedaan. En steeds ging het maar om twee zaken: inspraak en geld. Waarbij ze vaak nog hun zin kregen ook.
Alle reden dus voor hen om opnieuw de stormvlag te hijsen nu het kabinet een vinger lijkt uit te steken naar de studiefinanciering. Daar moet Den Haag niet aankomen, vindt het aanstormend talent.Bovendien, de studenten zitten nu al geregeld in geldnood. Om een enigszins aangenaam leven te hebben, lenen ze in toenemende mate geld bij banken, zo bleek vorige week nog uit een onderzoek van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
Concreet zijn de plannen van de regering nog niet. Maar bij het zoeken naar mogelijkheden om fors te bezuinigen wordt nadrukkelijk gekeken naar de studiefinanciering. Er zijn voorstellen in de maak om de basisbeurs, het bedrag dat iedere student krijgt, af te schaffen. Daarmee zou Den Haag jaarlijks 1 miljard euro in de zak houden.
Helemaal nieuw is die gedachte niet. Minister Plasterk van Onderwijs overwoog al in 2007 de basisbeurs af te schaffen. Het vrijgekomen geld wilde hij toen gebruiken voor de lerarensalarissen. Ook PvdA-leider Bos heeft zich eerder kritisch uitgelaten over het stelsel van studiefinanciering. Hij vindt het onterecht dat de slager moet meebetalen aan de studie van een arts.
Tot nu toe is het gebleven bij gedachtespinsels. Maar de huidige economische omstandigheden dragen bij aan verbreding van het draagvlak voor het plan de basisbeurs af te schaffen. In plaats daarvan willen veel politici de studenten de mogelijkheid bieden om tegen gunstige voorwaarden een studielening af te sluiten die ze later kunnen terugbetalen.
Dat idee is beslist het overwegen waard. Studenten van nu hebben een zeer reële kans later een behoorlijk salaris te verdienen, waardoor ze dan in staat zullen zijn hun schuld af te lossen. Waarom zou iemand met een vmbo-opleiding die een eigen bedrijf wil starten wel geld moeten lenen om zijn toekomst op te bouwen en een student geneeskunde niet?
Bovendien zal ongetwijfeld de motivatie om met voortvarendheid te studeren toenemen als studenten zelf verantwoordelijk worden voor de financiering van hun studie. Wanneer een student voor zijn studie elke euro moet lenen, zal hij ongetwijfeld goed nadenken over de studiekeuze en die ook goed plannen. Nu komt het nog te vaak voor dat studenten een verkeerde studiekeus maken of te lang over hun opleiding doen.
Tegenstanders van de vervanging van de basisbeurs door een studielening wijzen erop dat jongeren uit meer gegoede kringen in het voordeel zijn omdat de ouders kunnen bijspringen. Maar dat geldt ook bij de basisbeurs. Die is niet toereikend voor kosten van studie en levensonderhoud. Daarom vallen veel studenten terug op hun ouders, hebben een bijbaan of moeten lenen. Er is daarom niks mis mee om de basisbeurs af te schaffen en studielening in te voeren. Als het plan wordt aangenomen, zal de minister ook minder last hebben van actievoerende studenten. Want dan geldt ook voor hen: tijd is geld.