De VS, de Europese Unie en Israël hebben er lange tijd bij de Palestijnse Autoriteit op aangedrongen een premier te benoemen om zo de bijna absolute macht van Yasser Arafat in te perken. Het lijkt er echter op dat de Palestijnse leider zijn grote macht op zeker twee belangrijke beleidsterreinen behoudt: veiligheid en de vredesbesprekingen met Israël. De nieuwe premier zal zich grotendeels moeten beperken tot het binnenlandse bestuur, waaronder de benoeming van ministers en het voorzitten van het kabinet.

De machtsdeling, die vorige week door Arafat en diens beoogde premier, Mahmoud Abbas, werd uitgewerkt, voldoet niet aan de wensen van de VS en Israël, die hoopten dat Arafat op een zijspoor zou worden gezet. Voor de Amerikanen en de Israëliërs heeft Arafat al lange tijd als onderhandelingspartner afgedaan. De Israëlische premier, Ariel Sharon, heeft te kennen gegeven dat Abbas wel aanvaardbaar is als gesprekspartner. Abbas, die ook bekend is als Abu Mazen, is Arafats plaatsvervanger als leider van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO).

Arafat stemde vorige maand met duidelijke tegenzin in met de benoeming van een premier. Hij had zich daarvoor maandenlang verzet tegen het voorstel, dat wordt gesteund door veel Palestijnen. Arafats critici lieten zich maandag sceptisch uit over zijn bereidheid daadwerkelijk hervormingen toe te staan en wezen er op dat hij waarschijnlijk met zijn nieuwe premier in de slag zal gaan over diens bevoegdheden.

Israël en de VS hebben hun onderhandelaars verboden nog langer rechtstreeks met Arafat te praten. De Palestijnse leider wordt met name verweten dat hij heeft nagelaten maatregelen te nemen om een einde te maken aan zelfmoordaanslagen op Israëlische burgers.

Arafat opende de vergadering van het parlement met een redevoering van een uur, waarin hij bekende thema’s aansneed. Zo zei hij dat Israël met zijn militaire aanvallen op Palestijnse extremisten „staatsterrorisme” bedrijft en de inspanningen voor vrede saboteert. Hij verklaarde zich ook tegenstander van aanslagen op burgers.

Van de 88 parlementsleden woonden er 74 de zitting in het hoofdkantoor van Arafat in de Westoeverstad Ramallah bij. Tien konden door Israëlische reisbeperkingen niet weg uit de Gazastrook en namen aan de vergadering deel via een videoverbinding. Volgens Israël zijn deze tien betrokken geweest bij geweld.

In het wetsvoorstel staat dat de premier verantwoording schuldig is aan Arafat, die het recht heeft hem te ontslaan. Arafat blijft bevelhebber van de Palestijnse veiligheidsdiensten, terwijl de premier verantwoordelijk is voor de openbare orde. De premier heeft na zijn benoeming vijf weken de tijd om een kabinet te formeren.

Ondertussen trokken Israëlische militairen zich maandag terug uit een gebied van 10 vierkante kilometer in de Gazastrook dat zij sinds vorige week bezet hielden. De militairen hadden het gebied bezet om Israëlisch grondgebied te beschermen tegen raketaanvallen. Hoewel radicale Palestijnen er maandag opnieuw in slaagden raketten af te vuren op de Israëlische plaats Sderot, besloot het Israëlische leger zich toch terug te trekken.

De Israëlische regering heeft besloten alle leden van het kabinet strenger te gaan beveiligen na dreigementen van de Palestijnse terreurbeweging Hamas dat Israëlische politici het doelwit van aanslagen zijn. Dat heeft de regering maandag bekendgemaakt.

Hamas uitte het dreigement om Israëlische politici te vermoorden na de liquidatie van Ibrahim Makadmeh en een aantal van zijn lijfwachten zateradg in de Gazastrook. Makadmeh, een van de oprichters van Hamas, werd door Israël beschouwd als een van de leiders van de organisatie. Tot een aanslag op Makadmeh werd besloten na de zelfmoordaanslag vorige week op een bus in Haifa en een aantal aanvallen van Palestijnse extremisten op Joodse nederzettingen op de Westoever, die zijn opgeëist door Hamas. Na de helikopteraanval op Makadmeh verklaarde een andere Hamas-leider, Mahmoud Zahar, dat Israëlische politieke leiders het doelwit van vergeldingsaanvallen zullen worden in antwoord op het vermoorden van Palestijnse politieke leiders.

In oktober 2001 werd de Israëlische minister van Toerisme Rehavam Ze’evi vermoord door het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), een radicale groepering binnen de PLO. Ook oud-premier Ehud Barak is het doelwit geweest van een aanslag. In de buurt van zijn huis in Kochav Yair werd enkele jaren geleden een bom gevonden.

Volgens de krant Yediot Ahronot hebben verscheidene kabinetsleden de afgelopen tijd geklaagd over de gebrekkige persoonsbeveiliging. Ehud Yatom, parlementslid namens premier Ariel Sharons Likud-partij, heeft volgens de krant voorgesteld om medewerkers van parlementsleden te bewapenen zodat zij hun bazen kunnen verdedigen.