De positie van Grieks en Latijn in het middelbaar onderwijs is de laatste jaren sterk veranderd, zegt rector prof. dr. M. te Velde van de TUK. „Vroeger gaf gymnasium alfa een goede vooropleiding voor de theologie. Slechts een enkeling maakte er gebruik van. De laatste jaren is de positie van Grieks en Latijn in het middelbaar onderwijs verzwakt. Dat heeft tot gevolg gehad dat 90 procent van de eerstejaarsstudenten bij ons instroomt via de vooropleiding. Maar is het wenselijk dat de studie theologie zeven jaar duurt, en de bachelor dus vier jaar? Veel mensen hebben die keus gemaakt, en dat heeft mooie resultaten opgeleverd. Intussen zien we wel dat de oude talen 40 procent van die vier jaar zijn gaan uitmaken. Dat is een hoog percentage. Bovendien komt in de voorlichting steeds meer het accent te liggen op de eis klassieke talen te beheersen. Zo komt de roeping voor het werk in Gods Koninkrijk te veel in het voorteken van de klassieke talen te staan. Zoals een ouderling uit Spakenburg ooit tegen me zei: „Twee van mijn jongens hebben er wel over nagedacht theologie te gaan studeren, maar toen ze halverwege het vwo hun vakkenpakket overwogen, hebben ze er toch maar van afgezien.””De TUK heeft er, na een bezinning die eind 2008 op gang kwam, voor gekozen niet meer het accent te leggen op het wegwerken van deficiënties, aldus prof. Te Velde. „We willen onze studenten meer voorwaarts richten op het lezen van het nieuwtestamentisch Grieks en het Hebreeuws. Vandaar ons motto: talen voor theologie. Mensen hebben na drie jaar een basis om de Bijbel in de grondtalen te lezen en uit te leggen, en kunnen in zes jaar klaar zijn met de opleiding.”

Rector prof. dr. H. J. Selderhuis van de TUA betreurt het opheffen van de vooropleiding waarin beide universiteiten samenwerken. „Het is een eigenstandige keus van Kampen geweest om met de vooropleiding te stoppen”, aldus Selderhuis. „Een beslissing waar we niet gelukkig mee zijn. Maar we hebben het te aanvaarden en daarin onze eigen weg te zoeken. Je ziet het in de Bijbel ook. De ene apostel zegt: ik ga die kant op, een ander gaat de andere kant op.” Als TUA alleen de vooropleiding voortzetten is niet haalbaar, zegt de hoogleraar. „Dan ga je jezelf isoleren met je ingangseis. Het wordt voor studenten dan heel moeilijk om voor Apeldoorn te kiezen.”

Selderhuis vergelijkt de theologische studie in Apeldoorn met het universiteits­gebouw. „Een standaard herenhuis, waartegen in de loop van de tijd van alles is gebouwd. Zo is ook de predikantsopleiding langzaam uitgegroeid. We willen nu opnieuw gaan bouwen, en de kwaliteit van de studie theologie waarborgen met een nieuw curriculum. De vraag is hoe je dat aanpakt als je met een wettelijk beperkt aantal ects (studiepunten) moet werken, en toch een bepaalde dosis Latijn, Grieks en Hebreeuws wilt geven. De nieuwe opzet zal gevolgen hebben voor het aantal vakken en dus ook voor de aanstellingen van de docenten.” Hoe de verdeling van de talen zal zijn, is nog onduidelijk, aldus de rector. „We beginnen volgende week met de besprekingen.”

Gevorderd TUA-student Wim-Kees van Slooten is overvallen door het bericht. Hij spreekt zijn zorg uit dat er veel vakken op de schop zullen gaan. „Ik vertrouw erop dat onze docenten er het beste van zullen maken. Toch ben ik heel benieuwd hoe ze dit voor elkaar gaan krijgen. Het programma zit nu al overvol. Het wordt wat om alle vakken in zes jaar te proppen. Bovendien, in de Christelijke Gereformeerde Kerken worden meerdere Bijbelvertalingen gebruikt. Hoe kun je van predikanten vragen daarin goede beslissingen te nemen, als de talen onder druk staan?” Van Slooten reisde twee jaar lang elke woensdag van Broek op Langedijk naar Zwolle om de vooropleiding te volgen. Spijt ervan heeft hij allerminst. „Ik ben blij dat ik zelf de grondige vooropleiding wel gehad heb, daar profiteer ik nog elke dag van. En ik ben ervan overtuigd dat ik er ook straks als predikant heel blij mee zal zijn.”

Classicus dr. C. A. de Niet uit Woudenberg kan zich indenken dat er allerlei motieven zijn om de vooropleiding te schrappen. „Maar daarom blijf ik het nog wel een grote verschraling vinden. Je zult toch overgeleverd zijn aan tweedehandsbronnen waarin theologen hun visie op het debat tussen Arminius en Gomarus geven zonder zelf hun teksten te kunnen lezen! En hoe kun je het nieuwtestamentisch Grieks bestuderen zonder het attisch Grieks? Dat het denken van Paulus functioneert in de wereld van het hellenistisch denken wordt zo niet meer dan een weetje. Ik vind dat deze beslissing afbreuk doet aan de resonantiediepte van de studie theologie de eeuwen door.”