In Surabaya, de op een na grootste stad van Indonesië, kwamen meer dan 100.000 mensen bijeen voor een demonstratie die was georganiseerd door de belangrijkste moslimorganisatie van het land, Nahdlatul Ulama. In tegenstelling tot voorgaande rumoerige demonstraties tegen de oorlog, verliep deze rustig en bleven anti-Amerikaanse spandoeken en redevoeringen achterwege. De in traditionele islamitische kleding gestoken demonstranten, onder wie minister van Buitenlandse Zaken, Hassan Wirayuda, zaten op een veld en luisterden naar geestelijken die passages uit de koran voorlazen die tot eenheid manen en die voorgingen in spreekkoren ten gunste van de wereldvrede.

Velen benadrukten te zijn gekomen om tegen oorlog te demonstreren, niet voor het regime van Saddam Hussein. „Ik hoop dat de oorlog in Irak er niet zal komen. Ik wil niet dat de Verenigde Staten Irak aanvallen. Ik hoop dat de wereld in vrede kan leven”, zei Hadi Alil, een 45-jarige boer. Nuhammad Rokim, een 38-jarige riksjarijder, zei te vrezen dat een oorlog alleen onschuldige mensen zal treffen, maar dat hij ook bang is voor het effect ervan op de toch al slechte economische situatie van Indonesië.

In de hoofdstad Jakarta liepen ongeveer 7000 mensen mee in een mars op de Amerikaanse ambassade die werd aangevoerd door de charismatische moslimgeestelijke Abdullah Gymnastiar. Hoewel de demonstratie vreedzaam was, ging het er aanmerkelijk heftiger aan toe dan in Surabaya. Op zeker moment gaf Gymnastiar, die bekend staat als gematigd, zijn volgelingen opdracht zich op de grond te werpen, om Irakezen onder een Amerikaans bombardement na te bootsen. De demonstranten beleven zeker een kwartier liggen, kreunend en schreeuwend als echte gewonden. Bij de ambassade gaf Gymnastiar later een brief af waarin hij de oorlog veroordeelt en schrijft dat deze de VS tot een paria zou maken in een groot deel van de islamitische wereld.

In Pakistan stroomden gisteren duizenden mensen naar de naast Islamabad gelegen stad Rawalpindi voor de laatste van twee anti-oorlogsdemonstraties die de organisatoren optimistisch ”Million Man March” hebben gedoopt, naar het voorbeeld van de demonstratie die de Amerikaanse Nation of Islam in 1995 in de VS heeft georganiseerd.

Mutahida Majlis-i-Amal (Verenigd Actieforum), een coalitie van radicale islamitische groeperingen, zei dat de demonstratie vreedzaam zou zijn, maar desondanks waren honderden in oproertenue gestoken politieagenten op de been gebracht om eventuele onlusten te voorkomen.

De omgeving van de plaats van samenkomst was afgesloten voor bussen en andere voertuigen. Behalve inwoners van Rawalpindi en Islamabad werden demonstranten van buiten verwacht. Een van de organisatoren vertelde dat gistermorgen vroeg een karavaan van honderden bussen vanuit de grensplaats Peshawar, hoofdstad van de ultraconservatieve provincie Northwest Frontier, op weg was gegaan naar Rawalpindi. Voor vertrek hadden de deelnemers ”Dood aan Amerika” en ”God is groot” geroepen.

„De manier waarop vrouwen, kinderen en mannen opkomen voor de mars doet ons verwachten dat het de grootste demonstratie in de geschiedenis van Rawalpindi en Islamabad zal worden”, zei een andere woordvoerder van Mutahida Majlis-i-Amal.

De eerste mars, die afgelopen zondag in Karachi werd gehouden, trok bijna 100.000 deelnemers, aanzienlijk minder dan de miljoen die de organisatoren hadden voorspeld, maar wel de grootste tegen de oorlog die tot nu toe in Pakistan is gehouden.

In Pakistans buurland India werd de jaarvergadering van Jamiat Ulama-i-Hind, een organisatie van moslimgeestelijken en schriftgeleerden, aangegrepen om tegen de dreigende oorlog te demonstreren. In toespraken tot de 50.000 deelnemers werd onder andere geëist dat de VS Israël zouden ontwapenen. ’Zij die de islam beschuldigen van bloedvergieten hebben zelf een geschiedenis vol bloedige gebeurtenissen, afslachtingen en verwoesting’, zei Syed Asad Madani, een invloedrijke moslimgeestelijke. Hij en andere sprekers riepen de Niet-Gebonden Beweging, de Arabische Liga en de Islamitische Conferentieorganisatie op er alles aan te doen om een oorlog nog te vermijden.

Ook elders in de wereld vonden dit weekeinde weer demonstraties tegen de oorlog plaats.

In Italië werd zaterdag gedemonstreerd bij een Amerikaanse basis in de buurt van Pisa. De demonstranten, volgens de organisatoren 50.000, volgens de politie 20.000, scandeerden leuzen tegen de oorlog en zwaaiden met regenboogkleurige vredesvlaggen. Sommige demonstranten prikten vredesboodschappen aan het hek rond de basis, Camp Darby. Een klein groepje gooide rookbommen en haalde een stuk van het hek omver, waarna zij door Italiaanse oproeragenten werden tegengehouden. Over het geheel genomen verliep het protest echter vreedzaam.

Vorige maand hebben in Rome een miljoen mensen tegen de oorlog gedemonstreerd. Sindsdien is een kleinere groep acties blijven voeren om militaire transporten, vooral dat van militair materieel naar Camp Darby, te hinderen.

In Groot-Brittannië organiseerde de Stop the War Coalition een organisatie in de Noord-Engelse plaats Manchester, waar ongeveer 10.000 mensen op af kwamen. De Anglicaanse bisschop van Manchester, Nigel McCulloch, zei dat er geen morele rechtvaardiging is voor eenzijdig optreden van de VS of Groot-Brittannië en dat er alleen actie kan worden ondernomen door middel van de Verenigde Naties. In Colchester, ten noordoosten van Londen, werden 24 mensen opgepakt die een sit-in hielden bij een kazerne. De Sunday Telegraph schreef dat vijf medewerkers van het kabinet van premier Tony Blair hebben gezegd te zullen opstappen als Groot-Brittannië zonder fiat van de VN aan een oorlog begint. Alle vijf zitten in het parlement en drie zijn naaste medewerkers van ministers.

Ondanks de voortdurende anti-oorlogsprotesten blijkt uit een peiling die zaterdag bekend werd gemaakt dat steeds meer Britten naar de mening overhellen dat tegen Irak militair geweld moet worden gebruikt. Volgens de peiling is 68 procent daar nu voor, vergeleken met 52 procent twee weken geleden. Van de voorstanders vond 77 procent wel dat dat via de VN moet gebeuren.

In de Verenigde Staten hebben organisatoren van anti-oorlogsdemonstraties gezegd zich op te maken voor hardere actie nu het ernaar uitziet dat hun protesten de vrede niet kunnen redden. Zodra de oorlog begint zullen er sit-ins worden gehouden bij overheidsgebouwen, recruteringsbureaus en militaire bases, maar mogelijk zal men verder gaan en stakingen of zelfs blokkades van wegen en bruggen organiseren. ’Als het eenmaal oorlog wordt komt er burgerlijke ongehoorzaamheid’, zei Bal Pinguel van de American Friends Service Committee, onderdeel van de pacifistische Quakerbeweging.

Zaterdag werden in verschillende Amerikaanse steden demonstraties tegen de oorlog gehouden. De grootste, in Washington, werd gecombineerd met de viering van Wereldvrouwendag en trok tussen de 4000 en 10.000 deelnemers.