Maar dan de poll twee weken eerder. Eenzelfde overtuigende uitslag. Heel veel ja en heel weinig nee. De vraag was: Vindt u dat IJsland de Icesavegelden moet terug betalen? Ja, roepen we. Recht is namelijk recht voor refo’s. Hadden ze daar maar niet zo’n grote broek moeten aantrekken. Ze staan bij ons land en bij onze Britse buren dik in de schuld: bijna 4 miljard. Betalen, en nu! De 300.000 IJslanders moeten die 4 miljard, een derde van de omvang van de totale economie, snel dokken, ondanks het feit dat hun economie ingestort is en veel IJslanders zelf ook hun geld van Icesave kwijt zijn. „Het is te gek voor woorden dat nu de Nederlandse belastingbetaler moet opdraaien voor de blunders van IJsland”, zei de PVV’er Van Dijk. Blijkbaar de stem van veel refo’s.Vreemd. We geven veel voor Haïti, maar hebben weinig medelijden met IJslanders. Waarom is er geen ontferming voor die 300.000 mensen op dat kale eiland? Zou het zo zijn dat refo’s wel gul kunnen zijn, maar dat ze innerlijk even hard of misschien nog wel harder oordelen over hun naaste dan de gemiddelde Nederlander?

Op de knieën

Refo’s lezen de Bijbel. We slaan geen bladzijde over en zeker de gelijkenissen niet. Er is een gelijkenis over een man die in de wereld van het grote geld zat. Maar het was uit de hand gelopen. Hij had een immense schuld bij de koning: 10.000 talenten. Dat is –omgerekend op basis van arbeidsinkomen– meer dan de IJslandse gemeenschap moet opbrengen. Dat kon die man natuurlijk niet betalen. Aanvankelijk geen pardon, dan maar met vrouw en kinderen in de gevangenis. Het slachtoffer viel op de knieën: „Ik zal alles betalen. Heb geduld.”

De koning barstte niet in lachen uit over deze belachelijke belofte. Integendeel, hij zag de angst in de ogen en kreeg medelijden. Hij schold de schuld kwijt. Dat is ongelooflijk. Die koning had ineens 5 miljard minder op de balans. Uit medelijden. Een prachtige gelijkenis.

Het verhaal gaat trouwens nog verder. Die man had overal zijn connecties. Laat hij nu net buiten het paleis van de koning een contact tegen het lijf lopen. Die had hij allang willen spreken. Er stond namelijk nog een schuld open van zo’n slordige 10.000 euro. Niet niks. Hij had er recht op. Hij greep hem bij de keel en zo verder. De afloop is te lezen in Mattheüs 18. Ik moest zelf ook even bladeren om te kijken waar deze gelijkenis stond. Over deze gelijkenis wordt namelijk niet zo vaak gepreekt als over de gelijkenis van bijvoorbeeld de verloren zoon.

Vorige week promoveerde Tom van den Belt op een onderzoek naar het effect van levensbeschouwing op leidinggevenden. Protestantse ondernemers kwamen er slecht af. Vooral taakgericht en minder aandacht voor de menselijke factor. Ze geven weinig complimenten Ze hechten aan gezag en luisteren minder naar wat ondergeschikten inbrengen.

Ook drs. Corrie Mazereeuw-van der Duijn Schouten doet onderzoek naar ondernemers met een traditioneel geloof. Uit het onderzoek bleek dat deze directeuren graag een mooi bedrag overmaken voor goede doelen in Afrika. Maar als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen verslapt de aandacht. Minderheden hebben weinig kansen bij deze directeuren. Een open portemonnee voor in de wereld, maar een koud hart voor mensen aan de rand van de samenleving. Het IJslandsyndroom.

Refo’s willen graag leven volgens de Bijbel. Misschien is hier sprake van een misverstand. In de Bergrede staat een aansporing om aalmoezen te geven. En dat doen we. Zeker voor een arme Nimby (die niet vlak achter ons huis woont). En we weten dat we het niet tegen onze linkerbuurman mogen vertellen.

Nu het misverstand. Het Griekse woord dat hier met aalmoes wordt vertaald, betekent barmhartigheid. Het gaat bij aalmoezen niet alleen om geld. Het gaat om barmhartigheid. Barmhartigheid is meer dan je portemonnee trekken. Barmhartigheid zit in je hart.

Eerherstel

Een goede preek bestaat bij refo’s uit drie punten. Ik kom bij het derde. Dat gaat mij persoonlijk het meest aan het hart. Een jaar geleden sprak ik iemand die veel arbeidszaken doet binnen en buiten de refokringen. Zijn stellige indruk was dat rehabilitatie in refokringen heel moeizaam lag. Moeizamer dan in de rest van de maatschappij.

Rehabilitatie betekent in dit verband dat iemand die gestolen heeft, die een seksuele misstap heeft gemaakt, weer in het openbaar in eer hersteld wordt doordat hij weer een verantwoordelijke functie krijgt.

Natuurlijk vergeven we iemand. Als er schuld­belijdenis is gedaan, praten we er niet meer over. We doen vriendelijk. Maar daar gaat het hier niet over. Het gaat over publiek eerherstel. Ik ken mensen die door een ernstige fout de kerkenraad moesten verlaten. Onmiddellijk werden hem alle overige bestuursfuncties ontnomen. Maar wanneer is er ruimte voor rehabilitatie? Wanneer staat zo iemand weer op de kandidatenlijst?

Maar hij kan toch weer in de fout gaan? Hij kan toch niet meer met gezag spreken? Allemaal misverstanden. Als gezag gebaseerd zou zijn op de heiligheid van ons leven, dan deed de ouderling op huisbezoek zijn mond niet meer open. Als je geen ambtsdrager wilt kiezen die gemakkelijk in de fout gaat, kun je beter thuisblijven.

Ik ken Iemand Die koos voor een vrouw die occult belast was geweest. Hij liet grote delen van Zijn Woord schrijven door een ex-christenvervolger. Hij rehabiliteerde een man die vloekend voor een onbetekenend dienstmeisje door de knieën ging.

Ga bij het zoeken van kandidaten voor besturen en kerkenraden vooral op zoek naar zulke mensen. Dan lijk je een beetje op Christus. En bovendien, het zijn de slechtsten niet.

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl