De onderzoekers vonden dat protestante managers eerst aan hun bedrijfsbelangen denken en pas daarna aan hun medewerkers. Iedere manager is taakgericht, maar waar rooms-katholieke of seculiere leidinggevenden ook aandacht voor hun personeel hebben, zijn protestanten veel minder mensgericht.Ze blijken nauwelijks complimenten uit te delen en geven hun werknemers weinig verantwoordelijkheden. Wantrouwen voert de boventoon. „Ik doe het liefst geen zaken met mensen uit mijn eigen kerk”, vertrouwde een aannemer de onderzoekers toe, „want die zijn keihard en onbetrouwbaar.”

Maar wat heeft dat nu met het protestantse geloof te maken? In de Volkskrant zei Van den Belt daarover het volgende: „Protestanten zijn vanuit de dogma’s meer individualistisch. Ze zijn minder op het geheel gericht en de orthodoxe leer zegt: de mens is geneigd tot alle kwaad. Ze hechten meer aan gezag en minder aan wat ondergeschikten inbrengen. Alle gezag komt van God en de leidinggevende moet die hiërarchie bewaken. Het is de calvinistische geest: hard werken en dat ook van je personeel verwachten. Complimentjes passen daar niet bij.” Maar omdat niemand in het dagelijks leven zo wil werken, concludeert Van den Belt: „De protestantse leer werkt niet.”

Bij adviesbureau Boer & Croon wisten ze dit kennelijk nog niet. Gisteren hield dit bekende consultantsbureau zijn traditionele nieuwjaarsreceptie. „Het belangrijkste relatie-evenement”, volgens bestuursvoorzitter Rob van der Laan, „waar meer dan duizend mensen komen en ook tal van politici hun opwachting maken.” Dit jaar was de bijeenkomst echter minder traditioneel. Onder de titel ”Geloof het of niet” werd het christelijk geloof centraal gesteld. Drie dominees en een priester brachten een verhaal om mensen te ontroeren, te raken.

Maar wat heeft dat nu met management te maken? In NRC Handelsblad zei Van der Laan recent daarover: „Die keuze heeft alles te maken met de economische crisis. We worden bij ons werk geconfronteerd met nieuwe vragen. Met mensen die ten einde raad zijn. Het is van het grootste belang om mensen in nijpende situaties vertrouwen terug te geven. Zo kwamen we bij het geloof uit. Want het geloof geeft mensen al eeuwenlang vertrouwen.” Boer & Croon verwachten dat Het Geloof aanknopingspunten biedt voor het oplossen van de crisis, en warmte, ontroering en beginselen geeft die nodig zijn om de somberheid te verdrijven.

Je vraagt je af wat Moret & Van den Belt hiervan vinden. Op zijn minst zouden zij kunnen voorstellen om de verhoudingen om te draaien: één dominee en drie priesters. Of helemaal geen dominee, want –geloof het of niet– protestanten zijn zo hard en zo koud als een steen.

De laatste tijd klinkt in reformatorische kringen steeds luider de roep om de zuil te bewaken tegen de keiharde buitenwereld. Volgende week –geloof het of niet– wordt er gesproken over de oprichting van een platform weerbaarheid.

Natuurlijk is zuilbewaking belangrijk, maar zou zuilbewerking niet veel belangrijker zijn? Te beginnen bij het management. Thomas Chalmers, de negentiende-eeuwse dominee-econoom, zag in de economie een bondgenoot, niet in het verdrijven van somberheid, maar in de verbreiding van het Evangelie. Laat dat het thema zijn voor een nieuw op te richten platform. Laat de koude buitenwereld zich warmen aan managers die de Bron kennen. Want –geloof het of niet– zaken zijn alleen zaken als ze met Het Geloof zijn gemengd.

De auteur is hoogleraar gezondheidseconomie aan de Universiteit van Tilburg. Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl