In dat licht klinkt de oproep van de Canadese theoloog James Packer wrang. Kerken dienen meer tijd te steken in onderwijs, aan jong én oud, zegt de bekende evangelicaal. Nu heeft hij in het verleden vaker tegen de stroom in geroeid en uitspraken gedaan die niet meteen bij ieder in goede aarde vielen.Toch heeft Packer hier een punt. Ook zonder dat er uitgebreid onderzoek naar gedaan is, voelt ieder aan dat er het nodige schort aan de kennis van gereformeerde grondbeginselen. Bij jongeren, maar zeker ook bij ouderen, komt een religieuze oppervlakkigheid voor die vaak gevoed wordt door onkunde. Dat uit zich soms doordat mensen zich overgeven aan een verkeerde vorm van lijdelijkheid, of juist doordat men zichzelf als een oprecht christen beschouwt zonder dat dat blijkt uit een geheiligde levenswandel.

In zijn „laatste kruistocht” wijst de 83-jarige Packer op het grote belang van het bijwonen van de kerkdiensten en van catechese voor ouderen. Waar in bevindelijk gereformeerde kring terecht veel aandacht is voor catechese aan jongeren, valt er na het doen van belijdenis vaak een gat. Afgezien van huwelijkscatechese is een gemeentelid voor z’n vorming grotendeels aangewezen op het verenigingsleven.

Maar zou de christelijke gemeente niet principieel moeten kiezen voor structureel onderwijs aan belijdende leden? In aanvulling op de leerdiensten waarin de Catechismus aan de orde komt, is het goed te verdedigen dat kerkenraden een vorm van ouderencatechese instellen. Die mag niet vrijblijvend zijn, maar hoeft ook geen schoolse vorm te krijgen. Leren is niet hetzelfde als vragen en antwoorden in het hoofd prenten. Juist de verwevenheid van leer en leven, zoals Paulus die benadrukt in zijn brieven, kan daar in gespreksvorm aan de orde komen.

Packer wijst erop dat christenen zonder kennis met het grootste gemak afglijden naar het heidendom. Die zorg is terecht. Als de kloof tussen weten en doen, tussen theorie en praktijk groeit, is het maar een klein stapje meer om de kerk vaarwel te zeggen.

Het dichten van deze kloof of het voorkomen ervan, begint met het bestrijden van de onkunde. Dan gaat het niet in de eerste plaats om het verkrijgen van verstandelijke kennis, maar het tot inzicht komen, de wijsheid die voortkomt uit de vreze des Heeren. Dat is geen mensenwerk, maar God gebruikt er wel mensen voor.

Kennis komt pas goed tot haar recht binnen een relatie. Daarom is het van groot belang dat kerkenraden hun ‘kudde’ goed kennen. Eens per jaar anderhalf uur huisbezoek bij een groot gezin is beneden de maat. Kort na de Reformatie was het gebruikelijk dat elk gezin voor elke avondmaalsviering –dus zes keer per jaar– huisbezoek kreeg. Dat is nu nauwelijks haalbaar. Maar wie te midden van een toenemend vijandige en heidense omgeving het ABC van het geloof wil overbrengen, ontkomt niet aan meer aandacht voor levenslang leren.