De verwijten rond de ondervraging van de aspirant-leden van de nieuwe Europese Commissie vlogen de afgelopen dagen heen en weer. De fracties beschuldigden elkaar van een politiek spelletje, in de zin van: de kandidaten uit de eigen gelederen beschermen en die uit het andere kamp beschadigen. De reeks van hoorzittingen draaide daardoor uit op een moddergevecht tussen de verschillende groeperingen.Aanvoerder Daul van de christendemocraten, verenigd in de Europese Volkspartij (EVP), sprak van een „kleinzielige oorlog” en van een „vuile politiek”, kwalificaties die met name waren bedoeld voor de socialisten. Die uitten, bij monde van hun leider Schulz, verdachtmakingen in omgekeerde richting over het zoeken naar een slachtoffer ter compensatie van het struikelen van de Bulgaarse Jeleva.

Afgevaardigde Sargentini van GroenLinks gaf als haar mening: „De christendemocraten overschreeuwen zich. Het lijkt mij verstandiger dat zij aan enige zelfreflectie doen.” VVD’er Van Baalen had het over „brutaal machtsmisbruik” toen zijn partijgenote Kroes in eerste instantie geen voldoende scoorde.

Jeleva, door Commissievoorzitter Barroso gevraagd voor de post Humanitaire Hulp, redde het in dit grimmige klimaat niet. Zij haakte zelf af omdat zij geen hoop had op een „onpartijdig en objectief oordeel.” Zij maakte weinig kans om te overleven. Er hingen rond haar persoon verdenkingen over het verzwijgen van zakelijke belangen en er bestond na een inhoudelijk zwak optreden tijdens de hoorzitting twijfel over haar bekwaamheid.

Daul toonde zich verbitterd over de naar zijn overtuiging onterechte aanvallen op zijn politieke geestverwante. Het leek erop dat hij enkele uren later wraakgevoelens etaleerde toen hij in een debat EU-buitenlandcoördinator Ashton, een Britse socialiste, heftig kritiseerde omdat zij nog niet was afgereisd naar Haïti om daar de situatie in ogenschouw te nemen.

De christendemocraten en Barroso, die in september van het EP groen licht kreeg om een nieuwe ploeg te formeren, zijn voorlopig de verliezers in de veldslag rond de Commissie. Zij hebben tot op het laatste moment de kandidatuur van Jeleva voluit gesteund. Daul eiste op enig moment zelfs excuses voor de „vijandige en agressieve” benadering die Jeleva ontmoette.

Het scenario herhaalt zich. Het overkomt de EVP en Barroso voor de tweede maal. Vijf jaar geleden zag laatstgenoemde zich genoodzaakt de voordracht van de Italiaan Buttiglione, een conservatieve rooms-katholiek, in te trekken omdat een meerderheid van de Europese volksvertegenwoordigers diens opvattingen over homoseksualiteit niet pruimde. Nu laat het Parlement opnieuw zijn tanden zien.

De vervanging van Jeleva betekent dat het aantreden van Barroso II verdere vertraging oploopt. Bulgarije nomineerde onmiddellijk een ander, Georgieva, maar zij moet ook weer gehoord worden en heeft tijd nodig om de dossiers te lezen.

De Europese verkiezingen liggen bijna acht maanden achter ons en nog steeds zit er in Brussel geen volwaardig college om dagelijks de belangen van de EU te behartigen. Eerder zorgden de strubbelingen rond het Verdrag van Lissabon, met wachten op het referendum in Ierland en obstructie van de Tsjechische president Klaus, voor vertraging.

De Commissie beleeft een moeilijke start. Zij zal op z’n vroegst op 10 februari aan de slag kunnen. Een dag ervoor, zo is op dit moment de planning, stemt het Parlement. Het kan dan het team alleen in zijn geheel goedkeuren of afwijzen.