In Nederland is met scepsis gereageerd op het nieuws dat Neelie Kroes als eurocommissaris de overstap zou maken van Mededinging naar de „lichte post” Digitale Agenda. Ten onrechte. Kroes, die dinsdag bij haar ‘herexamen’ voor het Europees Parlement een goede indruk maakte, krijgt grote invloed op cruciale maatschappelijke ontwikkelingen.Wel moet ze zich fundamenteel anders gaan opstellen dan in haar vorige functie. Als ze alleen maar de regels streng gaat handhaven, zoals in haar vorige baan, dan voert ze een achterhoede­gevecht. Ze moet zich vooral afvragen of bestaande wetgeving nog passend is, en hoe ze burgers op nieuwe manieren kan stimuleren om alles uit internet te halen en tegelijk zorgvuldig met elkaar om te blijven gaan.

Een belangrijk dossier dat Kroes onder haar hoede krijgt, is dat van het auteursrecht. Ze moet zich vooral weinig aantrekken van de lobby van de muziek­industrie. De kloof tussen de wet, die auteursrecht beschermt, en de realiteit, waarin massaal illegaal wordt gekopieerd, is onoverbrugbaar. Een download­verbod, zoals dat wordt voorgesteld, valt op geen enkele manier te handhaven.

Het bestaande auteursrecht is ontworpen voor een realiteit die allang niet meer bestaat. Kroes’ doel moet zijn nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het auteursrecht, zoals de creative commons licentie en open source toepassingen, te stimuleren. De artiest van de toekomst beschouwt gratis downloaden als reclame voor zijn muziek en verdient zijn geld aan concerten en andere afgeleide producten.

Kroes krijgt ook veel te zeggen over de privacy van de Europese burgers. We hebben in Europa de mooiste privacyregelgeving van de wereld, maar ze wordt nauwelijks gehandhaafd. Zelfs overheden schenden de privacy van hun burgers op grote schaal. Meer voorlichting over bestaande wetgeving en investeringen in technische ontwikkelingen moeten helpen de privacy van burgers te beschermen. Computersystemen kunnen zo ontworpen worden dat gegevens na verloop van de daarvoor staande termijn automatisch worden vernietigd. En gegevens uit het ene systeem moeten niet domweg aan een ander systeem doorgegeven kunnen worden.

Toonaangevend

Maar ook buiten Europa heeft Kroes een belangrijke rol te vervullen. Kortgeleden kondigde Google aan dat het de Chinese overheid niet verder wil helpen met het bespioneren en censureren van haar burgers. Maar moeten we bedrijven als Google überhaupt toestaan op de Chinese markt te opereren, als we weten dat ze er hoe dan ook grondrechten zullen schenden? Voor dit soort kwesties moet Kroes absoluut richtlijnen opstellen.

Europa heeft de beste wetgeving op het gebied van digitale zaken, behoort tot de economieën met de beste internettoegang ter wereld en moet met zijn 500 miljoen inwoners wereldwijd een toonaangevende functie vervullen. Je zult mij niet horen zeggen dat Kroes een lichte post heeft gekregen.

De auteur is hoofd van de sectie recht & ict van de Rijksuniversiteit Groningen.