Dat is een goed streven. De kredietcrisis heeft immers ook in Nederland fors huis gehouden en de scherven liggen nog her en der verspreid in de vorm van hogere werkloosheid en een stijgende staatsschuld.Gisteren kwamen achtereenvolgens CPB-directeur Coen Teulings, econoom Sweder van Wijnbergen, oud-minister Onno Ruding en financieel topman Bert Bruggink van de Rabobank langs. De gesprekken verliepen in een vriendelijke sfeer. Het viertal kwam nooit met de mond vol tanden te zitten.

Daar is de commissie ook niet op uit. Ze blijft keurig binnen de staatsrechtelijke grenzen. Die schrijven voor dat er slechts sprake is van gesprekken. De kopstukken staan niet onder ede en zitten al helemaal niet in het verdachtenbankje.

Daar is op zich niets mis mee. Het simpel aanwijzen van schuldigen is niet relevant. Op Amerikaanse toestanden, waar verhoren uitlopen op publieke lynchpartijen, zit niemand te wachten. De samenleving is er niet mee gediend.

Wel is het belangrijk dat de onderste steen boven komt. Het is nog te vroeg voor een oordeel, maar afgaande op de eerste vier gesprekken lijkt de commissie wel heel voorzichtig te opereren. De gesprekspartners kregen alle tijd om hun visie uit de doeken te doen. Van zelfkritiek was al helemaal geen sprake, de beschuldigende vinger ging vooral naar anderen.

Het gevaar ligt op de loer dat op basis van deze openbare gesprekken weinig nieuwe inzichten ontstaan. Dat zou koren op de molen zijn van de bankiers die hun neus ophalen voor deze parlementaire commissie. Ook Van Wijnbergen, die gisteren zijn zegje mocht doen, liet zich vorige week kritisch uit over de commissieleden.

Maar het werk van de commissie doet er wel degelijk toe. Het bewijs leverde Rabobestuurder Bruggink gisteren. Volgens hem is de ontwikkeling van nieuwe, vaak complexe financiële producten weer volop aan de gang. Juist die praktijken lagen aan de basis van de kredietcrisis. „Er zitten weer producten bij waar we op de lange termijn weer heel veel spijt van krijgen”, aldus Bruggink. Eerder bleek al dat de bonuspraktijken weer helemaal terug zijn.

Het geheugen van professionele en particuliere beleggers is erg kort. De internationale bancaire wereld lijkt, op een enkele uitzondering na, de draad van voor de crisis weer op te pakken. Terwijl de belastingbetaler nog op de blaren van de kredietcrisis zit, wordt de kiem voor nieuwe problemen alweer gelegd.

De commissie-De Wit is niet in staat om een kredietcrisis te voorkomen, dat is helder. Nederland is slechts een kleine speler in de internationale financiële wereld. De commissie moet zich wel tot doel stellen om concrete handvatten te geven aan de politiek, waarmee de Nederlandse bankiers bij de les worden gehouden. Zodat wie niet horen wil, maar moet voelen.