Het maatschappelijk tumult over bonussen in het bedrijfsleven gaat bijna alleen over de hoogte ervan. Minstens zo belangrijk zijn echter de criteria voor zo’n bonus. Veelal zijn die louter financieel. En dat is jammer, want de behaalde financiële resultaten zeggen lang niet alles over de toekomstbestendigheid van de onderneming.Bonussen van ondernemingsbestuurders kunnen uitstekend mede afhankelijk worden gemaakt van de sociale of milieukundige prestaties van de onderneming. Dat komt niet alleen de samenleving ten goede, maar is ook in het belang van de onderneming en van aandeelhouders.

Immers, een onderneming die erin slaagt bijvoorbeeld de CO2-uitstoot significant te reduceren, is beter in staat te functioneren in de koolstofarme economie van de toekomst en minder kwetsbaar voor wettelijke maatregelen die uit de zorg voor klimaatverandering voortvloeien. Of neem een onderneming met zeer tevreden medewerkers of een laag verzuimpercentage. Zo’n bedrijf weet zich verzekerd van het behoud van deskundig personeel. En een bedrijf dat beloning afhankelijk stelt van klanttevredenheid onderstreept daarmee het belang van een toekomstige goede marktpositie.

Een toenemend aantal ondernemingen legt in meer of mindere mate dan ook deze koppeling. Steeds meer bedrijven publiceren naast een financieel jaarverslag ook een duurzaamheidjaarverslag. De concrete gegevens in dit verslag stellen een raad van commissarissen, die de beloningscriteria voor de raad van bestuur bepaalt, in staat de koppeling te leggen met beloningen.

Zo stelt AkzoNobel zijn bestuurders een bonus in het vooruitzicht bij een langdurige topnotering in de Dow-Jones Sustainability Index, een internationale standaard voor de duurzaamste bedrijven. De Britse supermarkt Tesco keert extra uit als managers energie weten te besparen en voor bazen van McDonald’s is het kassa als ze duidelijk initiatieven nemen tegen obesitas.

Maar ook bedrijven die minder ver gevorderd zijn kunnen duurzaamheidsinitiatieven door middel van een bonus aanmoedigen. Bijvoorbeeld door de raad van bestuur uit te dagen om voor het eerst een duurzaamheidjaarverslag uit te brengen. Of door een goede stakeholdersdialoog structureel te organiseren. Ook daarmee wordt de aandacht voor duurzaamheid bevorderd.

Bedrijven die beloningen afhankelijk stellen van duurzame prestaties onderstrepen het belang van de toekomstwaarde van de onderneming. Dat is in het belang van alle stakeholders, investeerders, klanten, medewerkers en de samen­leving. De handschoen ligt bij de raden van commissarissen.

De auteur is senior adviseur duurzaam ondernemen bij adviesbureau DHV. Voor de Vereniging voor Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) stelde hij samen met de Hay Group een handreiking op voor het koppelen van beloningen aan duurzaamheidsprestaties.