Zijlstra (1933) debuteerde in 1964 met gedichten in het protestants-christelijke tijdschrift Ontmoeting. Sindsdien schreef hij niet minder dan twintig dichtbundels bij elkaar. Maar hij publiceerde ook in andere genres: een roman, twee novellen, liederen voor het Liedboek voor de Kerken, een cantate en diverse thematische bloemlezingen.„De jury heeft me verteld dat ze dat juist zo aardig vonden, die verscheidenheid”, zegt Zijlstra. „Voor mij is dit echt een aanmoediging om door te gaan. Ik heb de laatste jaren een paar keer een tia gehad, ik kan niet meer preken, ik kan niet meer autorijden. Maar ik ben erg dankbaar dat mijn hoofd nog helder is en dat ik schrijven kan, dat ik me op dit moment zelfs erg geïnspireerd voel.

Ik ben bezig met een nieuwe vorm. Soms gebeurt dat. Ik heb van die periodes waarin ik maandenlang alleen maar kwatrijnen schrijf, of haiku. Jarenlang heb ik verzen gemaakt van 3 x 4 regels. Maar opeens kan dat over zijn, en dan groei ik op een geheimzinnige manier naar een andere vorm toe. Dat is wat er ook op dit moment gebeurt.”

Als evangelisatiepredikant in Amsterdam leidde Jaap Zijlstra vroeger de diensten voor belangstellenden in de Engelse Kerk. Hij begeleidde ook aidspatiënten en was belast met het homopastoraat. Dat laatste had een persoonlijke achtergrond. Tot zijn vijftigste zweeg Zijlstra over zijn geaardheid, en hij ging nooit een relatie aan, maar in 1983, toen hij in Ermelo over het Hooglied preekte en daarbij aandacht vroeg voor alleenstaanden, gescheiden mensen en homofielen, hoorde hij zichzelf zeggen: „Ik weet waar ik het over heb, want ik ben zelf ook zo.” Ook in sommige van zijn gedichten en verhalen komt het thema ter sprake, bijvoorbeeld in het CLK-actieboek ”De glazen schelp”.

De jury van de Dr. C. Rijnsdorp Prijs had eigenlijk in oktober al besloten hem de prijs toe te kennen, vertelt Zijlstra. De prijsuitreiking werd echter een paar maanden uitgesteld om uitgeverij Kok de gelegenheid te geven op het juiste moment met het Verzameld Werk van de dichter te komen. Driehonderdtwintig bladzijden, met gebonden omslag. „Achterin komt een cd met negentig door mij voorgelezen gedichten. Niet álle gedichten van de afgelopen halve eeuw komen erin. Dan zouden we wel twee dikke delen nodig hebben. Maar het wordt een lijvig boek, ik heb een uitvoerige keuze kunnen maken.”

Wat hij zelf als zijn beste werk ziet? „Ik vind eerlijk gezegd dat mijn beste bundels niet altijd de meeste aandacht hebben gekregen. Mijn allereerste bundel, ”Voor de gelukkige vinder”, haalde wel vijf drukken. Maar ”Het ontbrekende”, een paar jaar geleden verschenen, is weinig besproken en er zijn maar 500 exemplaren van verkocht. Terwijl er toch heel goede gedichten in staan. Maar ja, het zijn geen meditaties op rijm. Mensen moeten ervoor gaan zitten, ze moeten zich willen inspannen om zo’n gedicht te lezen en te herlezen, om er het mooie van te zien.”

PSALM

De driejaarlijkse Dr. C. Rijnsdorp Prijs, een initiatief van de gelijknamige stichting, is genoemd naar de gereformeerde schrijver en criticus Cornelis Rijnsdorp (1894-1982) die een voortrekkersrol vervulde op het terrein van de protestants-christelijke literatuur.

De prijs wordt sinds 1991 afwisselend uitgereikt aan kunstenaars op het gebied van literatuur, beeldende kunst en muziek, die zich laten inspireren door de christelijke traditie. Ze dienen zich te onderscheiden door „originaliteit van visie, vormgeving en thematiek.”

Eerdere prijswinnaars waren Guillaume van de Graft (pseudoniem van dr. W. Barnard) voor literatuur, Ko Oosterkerk voor beeldende kunst en Maurice Pirenne voor muziek.

De prijs, waaraan een geldbedrag van 5000 euro verbonden is, wordt op 4 maart aan Jaap Zijlstra uitgereikt in de Doopsgezinde Kerk in Amsterdam.

Wat er voor Hagar was
En voor haar Ismaël,
een oog in de woestijn,
is dat er ook voor mij?

Is van de nachtval dit het doel:
mij zichtbaar maken,
brengt u mij naar uw dag,
drink ik uw trouw?

In de verlatenheid,
uw uitzien draagt mij –
ben ik verdwaald,
vindt mij uw dorst?

Uit: Jaap Zijlstra, Het ontbrekende (2007)