Afkoelen met huisverbod
In Nederland is het huisverbod sinds 1 januari 2009 van kracht. De maatregel is bedoeld om huiselijk geweld terug te dringen. Een aantal feiten op een rij.
Doel van het huisverbod is om een afkoelingsperiode in te lassen in een situatie van huiselijk geweld. Tegelijkertijd moet er in die tijd hulp starten voor zowel dader als slachtoffer(s). Dit om escalatie van het geweld te proberen te voorkomen.Bij een huisverbod mag de pleger van huiselijk geweld tien dagen lang zijn huis niet in. Ook is contact met partner of kinderen taboe. Het huisverbod kan worden uitgebreid tot vier weken. Een mogelijkheid is ook dat de maatregel wordt ingetrokken. Overtreding van het huisverbod kan maximaal twee jaar cel opleveren.
Het huisverbod is een zogeheten bestuursrechtelijk instrument, dus geen strafrechtelijk middel. Wel blijkt in de praktijk dat het huisverbod vaak gepaard gaat met strafrechtelijke aanpak, zoals in Rotterdam. Iemand verdwijnt bijvoorbeeld voor enige tijd in de cel en krijgt daarnaast een huisverbod opgelegd.
De burgemeester is aangewezen om een huisverbod op te leggen. Hij kan die taak ook in handen geven van een hulpofficier van justitie.
Om te beoordelen of een huisverbod nodig is, stelt de hulpofficier van justitie, vaak in samenwerking met de hulpverlening, een zogeheten Risicotaxatie-instrument Huiselijk Geweld op. Die lijst met checkpunten moet zicht geven op bijvoorbeeld alcohol- en drugsgebruik en mate van aanspreekbaarheid, waarbij te kiezen valt voor kwalificaties als ”volledig in de war”, ”apathisch”, ”gewelddadig” of ”extreem jaloers”.
Iemand die een huisverbod krijgt opgelegd, kan in beroep gaan. In kort geding (voorlopige voorziening) buigt een rechter zich binnen drie werkdagen over zo’n zaak. De rechter dient in principe dezelfde dag nog uitspraak te doen, anders binnen 24 uur. Een mogelijkheid is ook dat de rechter zich later in een bodemprocedure uitspreekt over de toelaatbaarheid van het huisverbod.
De politie neemt voor de periode van het huisverbod de sleutels in. De sterke arm controleert ook de naleving van het huisverbod. Voor de uithuisgeplaatste is (in sommige regio’s) vervangende huisvesting geregeld. Op die plek kan de dader hulp krijgen.