Die van de buren ter linkerzijde is smetteloos schoon. Ter rechterzijde ligt de sneeuw er nog hoog opgetast bij. En aan de overkant, op de stoep langs het verzorgingshuis, was het tot een paar dagen geleden een ware glijbaan. Maar gisteren liep er opeens een man in een fluorescerend hesje die de boel aan kant maakte. Met een schep. „Dat werd tijd”, mompelde een buurtbewoner van de Apeldoornse wijk.Maar verplicht de stoep schoonmaken, dat is er niet bij. Niet in Apeldoorn, en niet in de meeste andere Nederlandse gemeenten.

De gemeente valt weinig te verwijten omdat die weliswaar een inspanningsverplichting heeft maar geen garantieverplichting. Zeker nu een enkele gemeente noodgedwongen al welriekend badzout gebruikt om te strooien, is het te begrijpen dat stoepen niet de hoogste prioriteit krijgen.

Niet te realiseren

Maar ook de burger is niets verplicht, in de meeste gevallen althans. Dat is in België wel anders: in Antwerpen zijn dit jaar al 175 boetes uitgedeeld.

In Nederland gebeurde dat tot een paar jaar geleden ook. In het model van de algemene plaatselijke verordening (apv) die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verstrekt, was toen een bepaling opgenomen die niet-vegers in gebreke stelt.

Maar die bepaling is afgeschaft, omdat de handhaving niet te realiseren was. Je blijft dan bekeuren, dachten ze bij de VNG.

Het moet ook helemaal niet om een verplichting draaien, vindt fractievoorzitter Robert Prummel van de Stadspartij Groningen. Sneeuw ruimen voor je eigen voordeur is voor hem simpelweg een kwestie van fatsoen.

Hij kaartte het onderwerp deze week aan in een brief naar de gemeenteraad. Volgens Prummel is het „altijd heel gewoon geweest dat je je stoep sneeuwvrij maakte. En het is nog best gezellig ook als je het met de buren doet.”

Binnenkort gaat de Groningse raad het functioneren van de apv evalueren. Wat Prummel betreft, wordt er dan meteen in gezet dat mensen die hun stoep níet sneeuwvrij maken een bekeuring krijgen. „Ik zal voor de rest van mijn politieke loopbaan wel Meneer de Sneeuwman heten, maar dat maakt me niet uit. We kunnen de gemeente niet voor alles laten opdraaien.”

Wethouder

Maar eerst moet hij nog een van de wethouders aan zijn jasje trekken, die naar verluidt zijn eigen stoepje net heeft schoongeveegd. „Als zelfs de wethouder het niet doet, is het einde natuurlijk zoek.”

Je eigen stoep verplicht sneeuwvrij maken? Een klein aantal gemeenten, zoals Haarlemmermeer, heeft die regel nog altijd in de apv staan. Maar opgetreden tegen nalatige burgers wordt daar nooit, zegt woordvoerder Remco Asselbergs. „Je moet het meer zien als een appel aan de burger om zijn verantwoordelijkheid te nemen. Het is wat ons betreft hetzelfde als geen vuil op straat gooien. Fatsoen is een oubollig woord, maar het komt er toch op neer.”
Dat is koren op de molen van premier Balkenende. Ook hij riep gistermiddag na een vraag van een journalist alle burgers op om hun stoep te vegen. „Dat heeft te maken met je verantwoordelijk weten voor de samenleving.”

Behalve goed fatsoen is er nog een reden te bedenken om de stoep sneeuwvrij te houden: er is een kleine kans dat een huiseigenaar aansprakelijk wordt gesteld voor een valpartij voor zijn deur. „Als de verplichting in de apv is opgenomen, kan dat”, zegt jurist Anouk Salden van JuroFoon. Maar de kans op succes acht ze niet groot.
En wat als diezelfde postbode nu ten val komt als op de oprijlaan van het huis, op weg naar de brievenbus? Dat terrein is immers niet van de gemeente.
In principe kan de huiseigenaar dan een probleem hebben, stelt Salden. „De eigenaar heeft een verplichting om zorg te dragen voor zijn goederen. In het ergste geval moet de eigenaar dus veel betalen als de postbode uitglijdt en daar blijvend letsel aan overhoudt.”