Nigeria krijgt het steeds benauwder onder de afwezigheid van de 58-jarige president Umaru Yar’Adua. Een toenemend aantal Nigerianen ziet liever dat hij aftreedt en een mensenrechtengroepering heeft dinsdag zelfs ertoe opgeroepen de president als vermist op te geven. Dat betekent dat er ook een zoekactie naar hem op touw gezet zou moeten worden.Nu is wel bekend dat de president inmiddels zes weken in een ziekenhuis in Saudi-Arabië ligt, maar steeds meer Nigerianen hebben het idee op een stuurloos schip te zijn achtergelaten. Grondwettelijk gezien is er namelijk een serieus probleem. De constitutie van Nigeria schrijft voor dat de president in geval van afwezigheid zijn taken formeel overdraagt aan de vicepresident. Dit moet hij doen door een brief te sturen naar de voorzitters van beide kamers van het parlement. Dat is echter niet gebeurd.

Vicepresident Goodluck Jonathan leidt momenteel weliswaar de kabinetsvergaderingen, maar dat doet hij de facto dus zonder mandaat. Oppositie en juristen stellen de legitimiteit van de beslissingen daarom ter discussie.

Een ander probleem is dat eind december een nieuwe opperrechter is beëdigd in afwezigheid van de president. Volgens hooggeplaatste juristen is dat grondwettelijk absoluut onmogelijk, hoewel scheidend opperrechter Idris Kutigi volhoudt dat zijn handelen in lijn is met de constitutie. Gevolg is dat de onzekerheid onder de bevolking steeds verder toeneemt.

Yar’Adua lijdt al jarenlang aan een nieraandoening, maar is nu met hartaandoeningen (pericarditis, een aandoening aan het hartzakje) opgenomen. Critici vroegen zich al langer af of de president vanwege zijn broze gezondheid nog wel kon regeren, en malen het nieuwe koren lustig op hun molens.

De situatie is extra beladen omdat in Nigeria de ongeschreven regel geldt dat het presidentsschap regelmatig wisselt tussen het overwegend islamitische noorden en het christelijke zuiden. De vorige president, de zuiderling Obasanjo, is tien jaar aan de macht geweest. Een vroegtijdige terugtrekking van Yar’Adua, president sinds 2007, zou een veel kortere ambtstermijn voor ‘noord’ betekenen. Veel noorderlingen willen voorkomen dat de vicepresident (een zuiderling) bij het wegvallen van Yar’Adua nu al het stokje overneemt.

De regering probeert ondertussen de onrust te bezweren door te stellen dat de president het land ook van een afstand kan regeren. Dat veel Nigerianen daar anders over denken, blijkt uit het feit dat er inmiddels drie verzoeken bij het hooggerechtshof liggen om in te grijpen. Een koepelvereniging van juristen, de Nigerian Bar Association, heeft verzocht de macht over te dragen aan Jonathan, terwijl anderen ervoor pleiten alle kabinetsbesluiten sinds begin december nietig te verklaren.

Verschillende geestelijken hebben hun landgenoten ertoe opgeroepen de rust te bewaren. De anglicaanse bisschop van Nsukka, Aloysius Agbo, heeft alle Nigerianen gevraagd voor de president te bidden, opdat de vrede in het land bewaard blijft.

Agbo: „Mijn nieuwjaarsboodschap voor de Nigerianen is te hopen op God, ondanks alle politieke en economische problemen van het land.” Hij gaf aan dat zijn landgenoten beter kunnen bidden voor een spoedig herstel van Yar’Adua, dan zich zorgen te maken over zijn opvolging.

Eerder had de rooms-katholieke aartsbisschop Rufus Ositelu al aangegeven dat Nigeria ziek is, omdat de president ziek is. „We kunnen niet zonder hem”, liet de geestelijke weten.

Volgens waarnemers wordt het post-Yar’Aduatijdperk binnen en buiten Nigeria echter al vormgegeven. In het uiterst gemêleerde Nigeria liggen conflicten daarbij voortdurend op de loer.