Op campagne in Overijssel voorspelde Zalm maandag dat CDA en PvdA niet voor volgende week woensdag zullen komen met een lijst concrete bezuinigingen. „Men houdt de kiezer liever in het ongewisse”, zo zei hij. Vooral de PvdA zou harde afspraken vermijden, terwijl het CDA zich laat inpakken. „Je komt nooit tot een degelijke begroting als je eerst de leuke dingen afspreekt en daarna nog moet gaan beginnen aan afspraken over pijnlijke zaken”, aldus Zalm.

Ook bronnen binnen het CDA verdenken PvdA-leider Bos de hete hangijzers voor zich uit te schuiven tot de Provinciale-Statenverkiezingen achter de rug zijn. Zij vinden dat er deze week al duidelijkheid moet komen over het centrale vraagstuk in de formatie: het financiële beleid voor de komende vier jaar. Ze wijzen erop dat dit het belangrijkste knelpunt tussen beide partijen is, waarover zij elkaar tijdens de campagne voor de kamerverkiezingen heftig bestreden.

Het CDA wil de komende regeerperiode het overheidstekort helemaal wegwerken. Dat kan alleen als er minstens voor 14,5 miljard euro wordt bezuinigd. De PvdA vindt begrotingsevenwicht aan het einde van de rit niet noodzakelijk. De partij is bereid een klein tekort in 2007 te accepteren. Volgens Bos is het verstandiger eerst te onderzoeken in hoeverre er bezuinigd kan worden zonder schadelijke gevolgen voor de economie of bijvoorbeeld het zorg- en onderwijsbeleid.

Het financiële beleid is al twee keer besproken in de formatie. Sinds vorige week gebeurt dat aan de hand van een ”werkhypothese” van de informateurs Donner en Leijnse, die stelt dat het overheidstekort over vier jaar verdwenen moet zijn. Maar dat betekent niet dat de PvdA zich aan die werkhypothese gebonden acht.

Balkenende en Bos werden het gisteren wel eens over de hoofdlijnen van het toekomstig ruimtelijk beleid. Provincies en gemeenten krijgen meer mogelijkheden om woningen te bouwen en zelf aan te geven waar ze natuur willen. De PvdA schuift daarmee op richting het CDA en neemt afstand van het ruimtelijk beleid van voormalig PvdA-minister Pronk, die een sterke rol van het Rijk wilde. Pronks zogenoemde rode contouren, die de grenzen van bebouwing aangaven, zijn volgens Bos van tafel.

Provincies en gemeenten mogen zelf plannen gaan maken voor stedelijke gebieden en het platteland. Het Rijk toetst vervolgens het programma en dan kan de spade de grond in. Over de eisen die het Rijk gaat stellen zijn Balkenende en Bos het nog niet eens. Die zijn bepalend voor de vrijheid die de regionale overheden uiteindelijk krijgen.

PvdA-leider Bos heeft het CDA voorgesteld in het nieuwe kabinet een minister van Europese Zaken te benoemen. Die zou moeten opereren vanuit het ministerie van Algemene Zaken van de premier. Tot dusver was het Europees beleid de verantwoordelijkheid van een staatssecretaris van Buitenlandse Zaken.

Volgens Bos kan het CDA onmogelijk verbaasd zijn over het verzoek, want het gaat om een oude PvdA-wens. CDA-leider Balkenende zei gisteren in een reactie dat het verdelen van posten op dit moment niet aan de orde is in de formatie. Hij voegde eraan toe dat de huidige gang van zaken, met een staatssecretaris voor Europees beleid op Buitenlandse Zaken, een „werkbare formule” is.