Dat voorspelde Steven van der Heijden, bestuursvoorzitter van TUI Nederland, eigenaar van de merken Holland International, Arke en ArkeFly, KRAS, Robinson en lastminute.nl, gisteren.In 2009 hebben Nederlanders 7 procent minder vakanties geboekt, bovendien zijn ze anders op vakantie gegaan. „Goedkoper, vaker met de auto in plaats van met het vliegtuig en minder luxe.” De omzetten in de reisbranche zijn daardoor met ongeveer 15 procent teruggelopen. Of de omzetten komend jaar op peil kunnen blijven is de vraag.

Wat goed nieuws is voor de consument, is dat de prijzen volgens Van der Heijden in ieder geval wel omlaaggaan. „De prijzen waar je nu de markt mee opgaat voor reizen binnen Europa liggen zo’n 10 tot 15 procent lager. Voor verre bestemmingen zelfs 15 tot 20 procent.” Dat heeft voor een deel te maken met lagere inkoopprijzen, maar ook de relatief goedkope dollar speelt daarbij een rol. „De kosten van luchtvaartmaatschappijen worden in dollars berekend en de hotels op verre bestemmingen rekenen ook in dollars.”

De markt wordt de komende tijd kleiner omdat het aantal werklozen zal oplopen. „Het spel wordt nu om te zien wie er het beste aan de achterkant kan besparen wat je aan de voorkant moet weggeven.” TUI heeft dit jaar zijn marges op peil weten te houden door fikse kortingen te bedingen bij hoteliers en vliegmaatschappijen. „Als de klant het niet wil betalen, moet je bezuinigen op je inkoop.”

Volgens Van der Heijden zullen mensen hun vakanties net zo laat –„zo niet later”– boeken als dit jaar het geval was. De tendens dat mensen later boeken is volgens hem geen crisisverschijnsel, maar de crisis heeft het wel versterkt. „Wij kenden vroeger de luxe dat in januari al 60 procent van de zomerboekingen binnen was. Ik vind het logisch dat dit is veranderd, dat maakt het spelletje lastiger maar ook leuker, zeker als je je eigen luchtvaartmaatschappij hebt.”

Nu boekt 60 procent van de mensen pas drie weken voor vertrek. De prijs van een reis is tegenwoordig ook veel meer aan verandering onderhevig. „Vroeger keek je een paar weken van tevoren hoe een reis liep en stelde je de prijs eventueel bij. Nu sleutel je maanden ervoor al aan de prijs, je moet het ook niet te goedkoop maken.” TUI heeft „whizzkids” achter de knoppen zitten om op allerlei momenten aanpassingen te kunnen doen. „Zij voeren gegevens in en daar rollen dan weer gegevens uit.”

Zo is eind mei een belangrijk momentum in de reiswereld. „Dan wordt het vakantiegeld uitbetaald, dan moet je de klant verleiden. Of als het in de vakantie vijf dagen op rij regent, dan willen mensen weg. Maar je moet ook aanhaken bij positieve berichten, zoals dat de werkloosheid zal meevallen”, stelt Van der Heijden. „Reizen verkopen is steeds meer psychologie. Als het Nederlands elftal uitgeschakeld wordt bij een toernooi, wordt hier de boel massaal opgeschaald en dan lopen de prijzen het hardst op.”

De prijsbijlagen bij reisgidsen sneuvelen, voorspelt Van der Heijden verder. De reisgids zal een gedaanteverandering ondergaan en het reisbureau blijft alleen bestaan als onderdeel van een grote reisorganisatie.

„Binnen een jaar of drie is de prijsbijlage verdwenen”, aldus Van der Heijden. „Er zit veel te veel tijd tussen het moment van drukken en het moment dat die in de winkel ligt.”

Reisbureaus, in de ogen van veel mensen een ouderwets fenomeen, hebben volgens Van der Heijden alleen nog bestaansrecht als ‘uithangbord’ van een grotere reisorganisatie. „Je kunt overal een reis boeken.”