Servië vraagt EU-lidmaatschap
BRUSSEL(ANP/DPA) – Servië heeft dinsdag een officieel verzoek ingediend om EU–lid te kunnen worden. Dat gebeurde in Stockholm, waar de Servische president Boris Tadic premier Fredrik Reinfeldt van huidig EU–voorzitter Zweden ontmoette.
Servië besloot eind vorige week het EU–lidmaatschap aan te vragen. Van de overige voormalige Joegoslavische deelrepublieken is Slovenië inmiddels lid van de EU, terwijl Kroatië, Macedonië en Montenegro eerder een aanvraag voor het EU–lidmaatschap deden.Het zal naar verwachting nog jaren duren voor de onderhandelingen tussen de EU en Servië zijn afgerond. De samenwerking met het Joegoslavië Tribunaal en de uitlevering van de van oorlogsmisdaden verdachte Ratko Mladic en Goran Hadzic vormen een belangrijke voorwaarde voor de EU. Waarnemers verwachten dat Servië ergens tussen 2014 en 2018 zal kunnen toetreden.
Vooral Nederland heeft zich hard opgesteld in onderhandelingen met Servië. Pas begin deze maand gaf minister Verhagen van Buitenlandse Zaken zijn verzet op tegen handelsvoordelen en visumliberalisatie tussen de EU en Servië. Dit zijn onderdelen van een groter associatieakkoord, dat als een soort voorstadium van het EU–lidmaatschap kan worden beschouwd. Verhagen zei eerder dat de druk op Servië blijft. Ook gaat hij ervan uit dat de toenadering van Servië tot de EU in kleine stapjes gebeurt.
Tadic zei zaterdag dat hij vorige week op de klimaattop in Kopenhagen nog met premier Balkenende heeft gesproken over de Servische toetredingswens.
De VVD in de Tweede Kamer vindt dat de EU de aanvraag niet in behandeling moet nemen en per kerende post moet terugsturen. Het liberale Kamerlid Ten Broeke vindt dat er pas over een volgende stap kan worden gesproken als Mladic is opgepakt en als de EU–lidstaten met het associatieakkoord hebben ingestemd. „Elke keer als minister Verhagen een vinger geeft, vragen de Serven de hele hand. En krijgen die van de EU”, aldus Ten Broeke. Volgens hem schaadt dat het vertrouwen in de EU.
Profiel
Ligging: Servië ligt in het noorden van de Balkan en grenst aan alle Balkanstaten, behalve aan Griekenland en Albanië. Het grenst wel aan Albanië voor wie de afscheiding van Kosovo begin 2008 niet erkent. Een minderheid in de internationale gemeenschap, inclusief ons land, stelt dat Kosovo (twee miljoen inwoners, 11.000 vierkante kilometer) geen autonoom onderdeel meer is van Servië, maar onafhankelijk. Het noorden van Servië grenst aan Hongarije, het enige buurland dat niet tot de Balkan wordt gerekend.
Oppervlakte: Servië telt 77.000 vierkante kilometers en is bijna twee keer zo groot als Nederland.
Inwoners: Er wonen ruim 7,5 miljoen mensen in Servië onder wie een half miljoen vluchtelingen uit andere delen van voormalig Joegoslavië. Het bijna achthonderd jaar oude Servië was van 1918 tot 2003 de spil van Joegoslavië. In 2006 werd ook de bond met Montenegro opgedoekt. In de hoofdstad Belgrado wonen meer dan 1,6 miljoen mensen.
Taal/godsdienst: De officiële taal is het Servisch dat in het cyrillische schrift wordt geschreven. Ongeveer 85 procent van de bevolking is servisch–orthodox christen.
Economie: De Servische muntheenheid is de dinar (een euro is ruim 96 Servische dinar). De ineenstorting van Joegoslavië ging gepaard met internationale sancties gericht tegen Belgrado en verwoestende bombardementen op Servië. Het land werd zwaar getroffen. Van de ooit belangrijke industrie is weinig meer over. De voornaamste economische sector is nu de agrarische. Het land heeft pas nog een lening van een miljard euro van Rusland gehad om de begrotingstekorten te dichten. Rusland levert ook energie. Lidmaatschap van de EU blijft evenwel voor veel Serviërs de enige serieuze uitweg. In 2005 begonnen de gesprekken met de EU.
Politiek: Het moderne Servië werd in 1878 internationaal erkend waarmee een einde kwam aan eeuwen van Ottomaanse overheersing. Servië en later Joegoslavië waren monarchieën tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Veel westerse mogendheden stelden dat Belgrado verantwoordelijk was voor het feit dat Joegoslavië in de jaren negentig zo bloedig uiteenviel. Het land is een democratische republiek. De president en het parlement worden om de vier jaar gekozen. De huidige president is de in 2004 gekozen Boris Tadic. De premier is sinds juli 2008 Mirko Cvetkovic.