Beleggen in vrijgestelde vermogensbestanddelen:
Wie belasting betaalt in box 3 van de inkomstenbelasting (inkomen uit sparen en beleggen), heeft diverse mogelijkheden.Zo kan de heffing van inkomstenbelasting in 2009 en 2010 worden beperkt door nog vóór 31 december 2009 in bepaalde beleggingscategorieën te beleggen.

Wanneer iemand belegt in maatschappelijke projecten (groene en sociaal-ethische beleggingen) of geld uitleent aan startende ondernemers, dan kan hij daar een vrijstelling voor krijgen in box 3.

Ook heeft hij dan recht op extra heffingskortingen en persoonsgebonden aftrek voor een verlies op een geldlening aan startende ondernemers. Voorwerpen van kunst en wetenschap zijn, indien deze bezittingen niet ter belegging worden gehouden, eveneens vrijgesteld in box 3.

Omgekeerd geldt dat een voorgenomen verkoop van een vermogensbestanddeel dat in box 3 is vrijgesteld, beter kan worden uitgesteld tot na 1 januari 2010 om te voorkomen dat de ontvangen koopprijs de box 3-heffing in 2009 en 2010 verhoogt.

Verder kan het aantrekkelijk zijn om tot box 3 behorende schulden zo veel mogelijk vóór 1 januari 2010 met eigen geld af te lossen. Dit is interessant indien de schulden in totaal minder dan het drempelbedrag van 2900 euro (voor partners in beginsel 5800 euro) bedragen.

Giftenaftrek:
Giften zijn aftrekbaar in de inkomstenbelasting. Het doen van een gift in 2009 kan dus een belastingbesparing opleveren.

Dit geldt voor giften aan door de Belastingdienst erkende goede doelen (algemeen nut beogende instellingen). Voor de giftenaftrek geldt een drempelbedrag van 60 euro, of minimaal 1 procent van het verzamelinkomen.

Ook geldt er een maximumaftrek van 10 procent van het verzamelinkomen. In verband met de drempel kan het wenselijk zijn om giften die gepland stonden voor 2010 alvast in 2009 te doen.

De giften zijn volledig aftrekbaar te maken door jaarlijks terugkomende giften om te zetten in een periodieke gift voor minimaal vijf jaar (en eindigend bij eerder overlijden). De periodieke gift moet worden vastgelegd in een notariële akte.

Jaarlijkse schenkingsvrijstelling kinderen:
In 2009 kan nog een bedrag belastingvrij worden geschonken. Voor schenkingen aan kinderen geldt in het kalenderjaar 2009 een vrijstelling voor het schenkingsrecht tot een bedrag van 4556 euro per kind. Indien meer wordt geschonken, is slechts het meerdere belast.

Minimumtarieven
Wie zijn kind een groter bedrag dan 4556 euro wil schenken, kan dat bedrag ook opknippen en een deel in 2009 en de rest op of na 1 januari 2010 geven. Voor wie overweegt een groter bedrag te schenken dan het totaal van de voor 2009 en 2010 geldende vrijstellingen, is het raadzaam in verband met de verhoging van de minimumtarieven schenkbelasting in 2010 schenkingen tot circa 50.000 euro nog in 2009 te doen. Dit heeft te maken met de wijzigingen in tarieven en vrijstellingen.

Voor schenkingen aan kinderen in de leeftijd van 18 tot en met 35 jaar kan eenmalig gebruik worden gemaakt van een verhoogde vrijstelling voor het schenkingsrecht. In 2009 bedraagt deze vrijstelling 22.760 euro. Deze vrijstelling wordt in 2010 verhoogd tot 24.000 euro. Indien een bedrag wordt geschonken voor de aanschaf van een eigen woning van het kind, of wordt gebruikt voor diens studie of beroepsopleiding, bedraagt het eenmalig vrijgestelde bedrag zelfs 50.000 euro.

De eenmalig verhoogde vrijstelling kan ook worden toegepast indien het kind de leeftijd van 35 jaar al is gepasseerd, maar zijn of haar echtgenoot nog wel tussen de 18 en 35 jaar oud is.

Het vermogen van kinderen ouder dan 18 jaar wordt daarnaast bij de ouders niet meegenomen in de heffing van box 3 in de inkomstenbelasting. Voor ouders heeft dit –wanneer zij belasting in box 3 betalen– een belastingbesparend effect. Bij het kind blijft het vermogen tot een bedrag van 20.661 euro (tarief 2009) buiten de heffing in box 3.

Schenkingsrecht
Voor schenkingen in 2009 aan kleinkinderen of derden geldt een vrijstelling schenkingsrecht van 2734 euro.

Wie in 2009 meer schenkt dan de vrijstelling, is over het totaal van de geschonken bedragen schenkingsrecht verschuldigd. In 2010 wordt van een schenking aan een kleinkind of ander persoon altijd de eerste 2000 euro vrijgesteld, ook indien meer wordt geschonken.

Het minimumtarief voor een kleinkind gaat van 8 procent in 2009 naar 18 procent in 2010; voor derden daalt het minimumtarief van 43 procent naar 30 procent.

De auteurs zijn werkzaam bij PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs NV. Reageren aan scribent? fiscaliteiten@refdag.nl.