Voor het stuk, getiteld ”De schone schijn van de Europese Conventie: een tussenbalans”, onderzocht Pijpers de vorderingen van de Europese Conventie.

Dat is de commissie van ruim 100 regeringsvertegenwoordigers en parlementariërs uit de huidige EU-landen en de kandidaat-landen die een nieuw Europees verdrag en een Europese grondwet voorbereiden.

Pijpers stelt dat Frankrijk via de Conventie en haar voorzitter, de Franse oud-president Giscard d’Estaing, een grotere rol in Europa nastreeft. De kwestie Irak wordt daarvoor gebruikt. „Giscard gebruikt Irak als een extra argument voor het versterken van de Europese identiteit”, aldus Pijpers.

Het Nederlandse kabinet hechtte volgens de Clingendael-onderzoeker lange tijd weinig prioriteit aan de Conventie. Pijpers ziet dat de Nederlandse stem internationaal nauwelijks wordt gehoord. „Dat komt deels doordat het kabinet demissionair is, maar Balkenende is ook nog te onbekend binnen de wereldpolitiek.”

Frankrijk speelt volgens hem in de Conventie puur een machtsspel. „Het gaat om de vraag wie de lakens uitdeelt. Wordt dat de Europese Commissie of worden dat de hoofsteden.” Pijpers meent dat Europa meer intergouvernementeel -met de regeringsleiders die de besluiten nemen- wordt dan communautair, waarbij het zwaartepunt ligt bij de Europese Commissie in Brussel. Kleinere landen hangen traditiegetrouw nogal aan de communautaire benadering.

Volgens Pijpers zullen de Fransen en de Frans-Duitse as de komende jaren de toon bepalen in Europa. Hij houdt er serieus rekening mee dat er een voorhoede ontstaat van twaalf, mogelijk dertien landen die de euro hebben aanvaard. Deze groep zou kunnen evolueren tot een ”Verenigde Staten van Europa”.

Frankrijk kan zo’n kleinere groep veel makkelijker overzien en manipuleren, zegt Pijpers. De Britten zullen daar mogelijk niet bijhoren, evenmin als de meer op de Verenigde Staten gerichte Oost-Europese landen, die recentelijk nog diep door president Chirac zijn beledigd vanwege hun pro-Amerikaanse Irak-standpunt. Volgens Pijpers’ inschatting zou Frankrijk er in dat geval ook geen bezwaar tegen hebben dat Turkije toetreedt tot de gedevalueerde Europese Unie, zolang het maar buiten de kleinere elite van twaalf of dertien in het Verenigd Europa blijft.