Schade oudjaar
Gemeenten hebben maar een fractie kunnen verhalen van de schade die vandalen tijdens het achterliggende oudjaar hebben aangericht aan straatmeubilair. Van de 4,5 miljoen euro die het sloperswerk van onverlaten kostte, wisten de gemeentebesturen slechts 16.000 euro te incasseren.
Voor dit financiële drama zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. Vandalen opereren meestal in groepen, waardoor het moeilijk is precies te achterhalen wie wat gedaan heeft.Rechters kunnen in veel gevallen ook niet onomstotelijk vaststellen of de schade werkelijk door de gedaagde jongeren is aangericht. En als dat al eens wel lukt, dan blijkt de veroordeelde vandaal geen cent te kunnen betalen. Met als gevolg dat de samenleving voor de kosten mag opdraaien.
Vandaag start het ministerie van Binnenlandse Zaken een campagne om burgers op te roepen om ongeregeldheden tijdens de komende jaarwisseling te melden en zo mogelijk met een camera vast te leggen.
Met deze actie doet de overheid een beroep op het verantwoordelijkheidsgevoel van de burgers. Op zichzelf is dat goed te verdedigen. Burgers maken met elkaar de samenleving en dragen daar ook verantwoordelijkheid voor.
Toch zal deze oproep weinig uitwerken. Weinig mensen zullen zich vrijwillig begeven tussen jongeren die zich aan vandalisme aan straatmeubilair te buiten gaan.
Het ligt voor de hand dat een fotograferende voorbijganger snel het mikpunt zal zijn van op- en aangeschoten jongelui. Alleen wanneer persoonlijke eigendommen van burgers worden aangetast is er enige kans dat zij actie ondernemen. En dan nog is het uitkijken geblazen. Wanneer iemand iets durft te zeggen, kan hij zomaar een fikse tik krijgen.
Het probleem van ongeregeldheden tijdens de oudejaarsnacht is al tientallen jaren oud. Wel is er de tendens waarneembaar dat vernielingen en vechtpartijen in intensiteit toenemen. Triest daarbij is dat orthodox-protestantse gemeenten daarbij bepaald niet onderdoen voor steden in de Randstad. Verschillende onderzoeken, onder meer van deze krant, wijzen uit dat er in dorpen met een groot percentage kerkbezoekers voor tonnen schade wordt aangericht.
Tegen de ontsporingen in de stad en op het platteland lijkt geen kruid te zijn gewassen. Tenzij de overheid daadwerkelijk een begin maakt met een zerotolerancebeleid.
Dat vraagt duidelijke regels en zichtbare handhaving. Dat laatste punt kan zeker beter. Juist op oudjaar is het van belang dat er veel blauw op straat is.
De gedachte dat daardoor jongeren uitgedaagd worden tot baldadigheden en vernielingen mag misschien een kern van waarheid bevatten, maar is zeker geen argument.
Het is bekend dat jongelui zich op oudjaar zonder meer te buiten gaan. De aanwezigheid van politie kan daar niets aan verergeren, maar integendeel wellicht nog iets remmen.
Bij dat zerotolerancebeleid past ook dat jongeren die zich schuldig maken aan vandalisme ook hard worden aangepakt. De schade moet zonder meer worden betaald. Zo nodig dienen de ouders aansprakelijk worden gesteld.