Het zou een vergissing zijn te geloven dat de strijd tegen het terrorisme zich zou beperken tot Afghanistan. Duitsland heeft in het kader van de samenwerking met de Verenigde Staten schepen naar de Somalische wateren gestuurd. Kringen rond de Duitse delegatie bij de ministersbijeenkomst in Brussel wezen erop dat de schepen er niet alleen waren heengestuurd om de veiligheid van de schepen van het Oost-Afrikaanse land te garanderen. Er zijn ook aanwijzingen dat terroristen over zee proberen Somalië te bereiken om zich daar te verschansen. Somalië zelf zou om hulp hebben gevraagd om te voorkomen dat dergelijke lieden het land zouden binnenkomen.

De Verenigde Staten dreigen strenge maatregelen te nemen, waaronder militaire acties, tegen elk willekeurig land dat onderdak biedt aan de voortvluchtige terrorist Osama bin Laden. Dat meldde het Japanse persbureau Kyodo dinsdag. „Ik denk dat elk land dat bewust onderdak biedt aan Osama bin Laden niet goed bij zijn hoofd is", aldus de Amerikaanse onderminister van Defensie, Paul Wolfowitz. „Ze hebben gezien wat er met de Taliban is gebeurd. Ik denk dat het een goede les om het (onderdak bieden aan Bin Laden) uit het hoofd te laten."

Jemenitische elitetroepen hebben dinsdag in een afgelegen gebied in Midden-Jemen tanks en artillerie ingezet tegen een bevolkingsgroep die ervan wordt verdacht vijf medewerkers van Osama bin Laden te beschermen. Daarbij zouden vier stamleden om het leven zijn gekomen.

Na twee uur van beschietingen slaagden de Jemenitische veiligheidsagenten erin binnen te dringen in de streek waar de gezochte al-Qaida zich zouden ophouden. Ze werden echter niet gevonden.

Het Amerikaanse leger heeft tegengesproken dat twee transportvliegtuigen dinsdag in de woestijn ten zuiden van Kandahar met raketten zouden zijn beschoten, zoals een woordvoerder van het Amerikaanse marinierskamp nabij de stad had gezegd. De lichtflitsen waarvan de bemanning van de vliegtuigen vermoedde dat ze op het afvuren van Stinger-raketten duidden, bleken afkomstig te zijn van vreugdesalvo’s waarmee Afghanen het einde van de ramadan luister bijzetten. De twee C-130’s vuurden lichtkogels af om de vermeende raketten op een dwaalspoor te brengen.

De Spaanse minister van Defensie, Federico Trillo-Figueroa, maakte bekend dat zijn land bereid is 700 militairen aan de troepenmacht bij te dragen. Spanje zal ook enkele transportvliegtuigen en ondersteunende eenheden leveren aan de VN-macht, die volgens de bewindsman zal bestaan uit tussen de 3000 en 5000 militairen. Ook Duitsland en Frankrijk zegden militairen toe. Parijs beloofde 800 militairen te sturen.

Trillo-Figueroa zei ervan uit te gaan dat behalve Groot-Brittannië ook Duitsland, Italië en Nederland een groot aantal militairen naar Afghanistan zullen sturen. Daarnaast wordt verwacht dat Turkije manschappen zal leveren. Andere landen die troepen hebben toegezegd zijn Argentinië, Australië, Canada, Jordanië, Maleisië en Nieuw-Zeeland.

De Britse minister van Defensie, Geoff Hoon, zei eerder al dat een kleine Britse eenheid zaterdag in Kabul zou zijn. Hoon zei verder dat er nauw zal worden samengewerkt met de Amerikaanse militairen in Afghanistan. Hij wees suggesties van de hand dat de vredesmacht wel eens langer dan gepland in Afghanistan zou kunnen blijven. Het gaat om „een in tijd beperkte operatie."

Voor precieze details over de samenstelling van de macht worden besproken, zal de Veiligheidsraad van de VN een mandaat voor de vredesmacht moeten opstellen. De raad zou dinsdagavond in New York bijeenkomen om over de missie in Afghanistan te praten.

Onderhoud
De beoogde interim-premier van Afghanistan, Hamid Karzai, overlegde intussen in Rome met de voormalige koning van zijn vaderland en de Italiaanse premier Silvio Berlusconi, die na afloop van het onderhoud voorspelde dat binnen anderhalf tot twee jaar verkiezingen in Afghanistan kunnen worden gehouden. Karzai bezocht Mohammad Zahir Shah, de 87-jarige monarch die sinds zijn afzetting in 1973 in Rome woont, om te zien hoe de koning naar zijn land kan terugkeren.

Net als de koning is Karzai een Pathaan, de dominante etnische groep in Afghanistan. Zahir Shah, die door het Westen wordt gezien als iemand die een positieve rol kan spelen bij de nationale verzoening, zal naar verwachting volgend jaar naar huis terugkeren, mogelijk in maart. Het is het plan dat hij binnen een halfjaar een grote nationale vergadering, een “loya jirga”, zal voorzitten, een raad die in de Afghaanse politieke cultuur bij uitstek gemachtigd is tot het nemen van verreikende besluiten.

De loya jirga zal waarschijnlijk opnieuw een overgangsregering benoemen, die anderhalf tot twee jaar zal aanblijven. In die periode moet een grondwet worden opgesteld en moeten een rechtsstelsel en politiemacht worden geïnstalleerd. Vervolgens kunnen verkiezingen worden gehouden.

Jacht
De internationale coalitie tegen het terrorisme heeft de jacht op vermeende leden van al-Qaida, de leiders van het terreurnetwerk en Taliban-leiders verder opgevoerd. In de zoektocht naar al-Qaida-leiders worden gevangenen ondervraagd en stoffelijke overschotten nader onderzocht. Troepen die gelieerd zijn aan de Noordelijke Alliantie, zouden zich opmaken om Taliban-leider mullah Omar in de kraag te vatten.

Leden van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA zijn in Pakistan actief om gevangenen te ondervragen van wie wordt vermoed dat ze deel uitmaakten van al-Qaida. In de Afghaanse stad Kandahar arriveerden dinsdag agenten van de FBI die in Tora Bora gevangen terroristen zullen ondervragen. Doel is vast te stellen of er meer aanslagen op Amerikaanse doelen gepland staan.

De Amerikaanse minister van Defensie, Rumsfeld, waarschuwde in Brussel de Europese NAVO-leden dat zij wel eens de volgende slachtoffers kunnen worden van een terroristische aanslag. „Als wij kijken naar de verwoesting die zij teweeg hebben gebracht in de Verenigde Staten, denk dan aan de verwoesting die zij in New York, Berlijn, Londen of Parijs kunnen veroorzaken met nucleaire, chemische of biologische wapens", aldus Rumsfeld.

Een inkrimping van SFOR, de NAVO-troepenmacht in Bosnië, staat voor de deur. De Amerikaanse minister van Defensie, Rumsfeld, wil SFOR voor eind 2002 met minstens 6000 man inkrimpen. Dat zijn er nu bijna 18.000, onder wie 3000 Amerikanen en 1300 Nederlanders.

De Amerikanen zeggen al enkele maanden dat ze hun troepen waar mogelijk uit de Balkan willen terugtrekken. Volgens minister De Grave vindt een aantal landen, waaronder Nederland, de door Rumsfeld voorgestelde reductie te fors. Dat zei hij dinsdag na beraad van de NAVO-collega’s.