Irak wil raketten vernietigen
Irak is „in beginsel” bereid de al-Samud-2-raketten te vernietigen, zoals de chef van de VN-wapeninspecteurs, Hans Blix, had geëist. Dat liet de Iraakse generaal Amir al-Saadi donderdag per brief aan Blix weten. Al-Saadi is een van de topadviseurs van de Iraakse president Saddam Hussein.
Blix had de vernietiging geëist van de al-Samud-2-raketten omdat de actieradius ervan de limiet overschrijdt die de VN aan Bagdad hadden opgelegd. Irak mag geen raketten produceren die verder reiken dan 150 kilometer. Dit is de grens voor wat wel ”tactische” wapens wordt genoemd. De al-Samud 2 heeft deze grens bij enkele testvluchten overschreden, waarop Blix de vernietiging eiste van de raketten en alle apparatuur die Irak voor de productie van deze raketten heeft ontwikkeld. Officieel moet er zaterdag met de vernietiging van deze raketten begonnen worden.
De Amerikanen waren donderdag niet onder de indruk van de mededeling van de Iraakse generaal. Minister van Defensie Donald Rumsfeld herhaalde wat president Bush al eerder deze week had gezegd, namelijk dat deze raketten slechts „de top van de ijsberg vormen.” Hij herhaalde de eis van „totale ontwapening” voor Irak. Daartoe lijkt Irak nog steeds niet bereid, zo blijkt uit de laatste schriftelijke rapportage van Hans Blix aan VN-secretaris-generaal Kofi Annan.
De samenwerking van Bagdad met de VN-wapeninspecteurs is volgens Blix’ rapport „tot nu toe erg beperkt.” De Zweedse diplomaat bekritiseert het feit dat het Iraakse regime weinig gegevens beschikbaar stelt over het raketprogramma en over Iraks chemische en biologische wapens. Ook als Bagdad beweert dat het voorraden chemische en biologische stoffen heeft vernietigd, wordt die informatie volgens Blix onvoldoende onderbouwd met documenten. De Zweed is ook niet tevreden over Bagdads medewerking bij het ondervragen van Iraakse wetenschappers.
Verder bekritiseert Blix Bagdads traagheid. „Het is niet erg duidelijk waarom men een aantal maatregelen niet veel eerder heeft genomen. Dat zou de inspecties nu al veel verder gebracht hebben”, aldus Blix in zijn rapport aan Kofi Annan. Deze kritiek is koren op de molen van de Amerikanen, die zeggen dat Saddam Hussein alleen onder druk bereid is tot kleine stappen. Van de „onvoorwaardelijke samenwerking” met de VN-wapeninspecteurs die in VN-resolutie 1441 van Bagdad werd geëist, is volgens hen geen sprake.
Blix’ rapport gaat ook naar de Veiligheidsraad, waar donderdag achter gesloten deuren verder werd onderhandeld over het Amerikaans-Britse voorstel om Irak in gebreke te stellen en het Franse voorstel om de wapeninspecteurs meer tijd te geven. Volgens de Franse VN-ambassadeur, Jean-Marc de la Sablière, staat een meerderheid van de vijftien leden van de Veiligheidsraad achter het Franse voorstel, dat wordt gesteund door Rusland en China. Zijn Chileense collega, Christian Maquierira, kritiseerde de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad (VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en China) echter.
„De kleine landen proberen de impasse in de Veiligheidsraad te doorbreken met compromisvoorstellen, maar de vijf permanente leden blijven onveranderd op hun standpunt staan. Zij ondernemen geen enkele poging om te bekijken of men vanuit de huidige stagnatie tot een vruchtbaar compromis kan komen”, aldus Maquierira. Duitsland stelde donderdag voor om Blix een lijst te laten opstellen van de nog onopgeloste kwesties voor de wapeninspecteurs. Dit voorstel werd getorpedeerd door Washington en Londen. Men kon het er donderdag zelfs niet over eens worden of Blix volgende week donderdag weer voor de Veiligheidsraad verschijnt of pas op vrijdag.