Veel steun voor de Gandhi van de Sahara
De regering van Marokko staat onder toenemende internationale druk om de inmiddels sterk verzwakte onafhankelijkheidsactiviste Aminatou Haidar alsnog toe te laten tot het land.
De 42-jarige activiste strijdt al jarenlang geweldloos voor de onafhankelijkheid van het door Marokko „bezette” land Westelijke Sahara. Op 14 november werd haar de toegang tot Marokko ontzegd toen zij terugkeerde van een reis naar de Verenigde Staten. Daar had zij een prijs ontvangen voor haar mensenrechtenactiviteiten. Nadat ze geland was in Marokko, schreef ze in een officieel document dat zij niet in Marokko, maar in Westelijke Sahara woonde.Haidar zegt dat ze dit kleine pesterijtje al veel vaker heeft uitgehaald bij terugkomst van haar reizen. Ze reist veel om in het buitenland aandacht te vragen voor de strijd van de Sahrawi, de inwoners van Westelijke Sahara. Voorheen leverde het nooit grote problemen op, maar deze keer beweerden de Marokkaanse autoriteiten dat zij vrijwillig haar nationaliteit had opgeheven.
Haar paspoort werd in beslag genomen en ze werd zonder pardon teruggestuurd naar het vliegveld Lanzarote op de Canarische Eilanden, de luchthaven waarvandaan zij op doorreis vanuit Amerika verder vloog naar El-Ayoun, de hoofdstad van Westelijke Sahara, waar Haidar woont met haar man en twee kinderen.
Enkele dagen nadat zij op Lanzarote was geland, begon Haidar een hongerstaking. Ze eist dat ze haar paspoort terugkrijgt en dat ze naar huis mag gaan. Omgeven door een groep supporters kampeert ze nu op het terrein van het vliegveld. Haidar is na bijna drie weken hongerstaking sterk verzwakt. Ze valt geregeld flauw en kan slechts met hulp van supporters naar het toilet.
De Marokkaanse regering zegt dat ze haar paspoort pas terugkrijgt, nadat ze haar excuses heeft aangeboden. Op de Spaanse televisie zei de Marokkaanse consul Abderraham Leibek van de Canarische Eilanden: „Als een Marokkaan landverraad pleegt, kan ze alleen maar vergeving krijgen nadat ze haar excuses heeft aangeboden.”
Volgens Haidar is haar uitzetting onderdeel van toenemende onderdrukking door Marokko van vrijheidsstrijders in Westelijke Sahara. Inmiddels krijgt haar actie steeds meer steun van de internationale gemeenschap. Zo hebben Engelse parlementsleden een motie ingediend, waarin zij zeggen „verbijsterd” te zijn over de uitzetting van Haidar.
Mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch hebben zich pal achter haar opgesteld en trekken geregeld aan de diplomatieke bel. De Amerikaanse regering heeft in een communiqué gevraagd of Marokko Haider weer in haar rechten wil herstellen.
Westelijke Sahara was tot 1975 een kolonie van Spanje en werd daarna door Marokko bezet. Het is met minder dan 0,5 miljoen inwoners een dunbevolkt woestijngebied. Het is wel rijk aan fosfaatmijnen en het beschikt over zeer visrijke kustwateren. Spanje heeft lucratieve contracten gesloten met de Marokkaanse regering over visrechten in die kustwateren.
Sinds 1976 strijdt de guerrillabeweging Polisario tegen Marokko. De VN bewaren al sinds 1991 met een kleine vredesmacht de vrede. Tot twee keer toe is door de Marokkaanse regering beloofd dat er een onafhankelijkheids-referendum gehouden mocht worden, maar tot op heden is daar niets van gekomen.