De Ruiter, die de maandag teruggetreden Ahold-topman C. van der Hoeven tijdelijk vervangt, ziet het als zijn taak om de activiteiten te „stabiliseren, de moeilijkheden tot op de bodem uit te zoeken en de waarde voor aandeelhouders te herstellen.”

Ahold meldde maandag onregelmatigheden te hebben ontdekt bij US Foodservice en het Argentijnse Disco. Bij US Foodservice gaat het om verkeerd geboekte kortingsacties. De precieze omvang van de strop is onderwerp van onderzoek, maar van 500 miljoen dollar moet toch worden uitgegaan. Dat kostte de topman de kop, nadat hij zich bij eerdere geruchten over mogelijke malversaties nog kon handhaven.

Van der Hoeven, verschillende keren gelauwerd als succesvol zakenman, behoorde tot de langstzittende bestuursvoorzitters van Nederland. Hij trad in 1993 aan als Ahold-topman en zat daarvoor al acht jaar in het concernbestuur. Met name de jaren negentig waren voor Van der Hoeven -en ook voor de teruggetreden financiële topman M. Meurs- goudgerand. Beleggers profiteerden jaar op jaar van de overnamestrategie die het koppel uitvoerde.

Analisten speculeren nu openlijk over verkoop van de Amerikaanse groothandelsactiviteiten. Merril Lynch schat de waarde daarvan op ongeveer 5 miljard euro. Ook vallen hier en daar geluiden te beluisteren dat Ahold nu een mooie overnameprooi is. De beurswaarde van het grootgruttersconcern bedroeg gisteren bij het sluiten van de beurzen nog 3 miljard euro (eergisteren nog zo’n 9 miljard euro), op een jaaromzet van bijna 70 miljard euro.

Met name Ahold’s grote concurrenten, Wal-mart en Carrefour, kunnen als kapers op de kust worden beschouwd, aldus analist S. van Oort van Effectenbank Stroeve. „Maar het kan ook een investeringsmaatschappij zijn.”

Eenvoudig is een overname niet. „Een concurrent krijgt zonder meer te maken met de mededingingsautoriteiten.” Volgens de analist van Stroeve is het ook maar de vraag of Ahold een koopje is. „Het onderzoek loopt. Er kunnen nog meer tegenvallers opduiken.”

President-commissaris De Ruiter gaf tegenover Amerikaanse analisten aan dat het concern kijkt naar meer kleine onderdelen die mogelijk kunnen worden verkocht. Om financieel orde op zaken te stellen, wil Ahold sinds eind vorig jaar bedrijfsonderdelen verkopen die niet direct met voeding te maken hebben. De Ruiter benadrukte dat grote onderdelen nu niet ineens op de lijst van te verkopen bedrijven staan. „Er komen geen grote veranderingen in de huidige strategie.”

Om de klap van het boekhoudschandaal op te vangen, krijgt Ahold van banken voor de komende twaalf maanden 3,1 miljard euro aan financiering. Hiermee kan de onderneming lopende zaken afronden. De Ruiter wilde overigens bevestigen noch ontkennen dat ”mister Ahold” Van der Hoeven direct bij de gevonden onregelmatigheden betrokken is geweest.

De internationale kredietbeoordelaar Standard & Poor’s (S&P) heeft maandag de kredietwaardigheid van de langlopende leningen van Ahold verder verlaagd tot een niveau dat gelijk staat aan de zogenoemde junkbondstatus. Dat betekent dat voor investeerders aan deze obligatieleningen een zeer hoog risico kleeft. De lagere status weerspiegelt het zwakkere financiële profiel van het Zaanse detailhandelsconcern.

Verder spreekt analist Hughes de la Presle van S&P van onzekerheden over de liquiditeit, het vermogen van Ahold om op korte termijn aan al zijn financiële verplichtingen te voldoen. „De liquiditeitspositie blijft in gevaar totdat de gevolgen van de herziene cijfers in de boeken zijn opgehelderd”, ondanks het noodkrediet van 3,1 miljard euro dat een bankensyndicaat heeft verstrekt, aldus S&P.

Dat krediet heeft een looptijd van een jaar. Ook de tweede toonaangevende kredietbeoordelaar, Moody’s, staat op het punt Aholds kredietwaardigheid naar beneden te trekken.

De enorme koersval van het aandeel Ahold kostte veel grote beleggers maandag op papier miljoenen euro’s. Voor Fortis was de schade het grootst. Het belang van bijna 8 procent van de bankverzekeraar in Ahold werd 440 miljoen euro minder waard. Daardoor kwam Fortis zelf op de beurs weer onder druk te staan.

Ook andere financiële instellingen als ING, Aegon en het Britse verzekeringsconcern Aviva zagen de waarde van hun belang in Ahold fors dalen en verloren daardoor ook zelf terrein op de beurs.