De catechismus noemt de voorzienigheid: Gods almachtige kracht waardoor Hij alle dingen met Zijn Vaderlijke hand regeert. Zouden wij kunnen ingrijpen in Gods regering, die Hij uitoefent met een almachtige kracht? Een dwaze gedachte. Evenmin kunnen we erop vooruitgrijpen, al was het maar omdat wij niet weten wat God in Zijn raad over ons besloten heeft.Het is waar dat mensen al bij voorbaat onverenigd kunnen zijn met Gods weg, angstig en zonder vertrouwen in Gods Vaderlijke leiding en zorg. Daar liggen pastorale vragen waar op een Schriftuurlijke wijze mee omgegaan dient te worden. Maar over één ding kunnen we glashelder zijn: ingrijpen in Gods voorzienigheid is onmogelijk. Daarover hoeft niemands geweten bezwaard te zijn.

Ook het feit dat een vaccin de ziekteverwekker gebruikt om ons afweersysteem te versterken, kan geen bezwaar zijn. Wie de lijst met bijwerkingen van allerlei medicijnen raadpleegt, ziet dat ook die middelen in zekere zin ziekteverwekkers zijn. En toch gebruiken we ze – in Gods voorzienigheid!

Overigens is het goed te beseffen dat de catechismus over de voorzienigheid niet geheel volledig is. De voorzienigheid wordt in de gereformeerde theologie onderscheiden in onderhouding, medewerking en regering. Gods medewerking is het springende punt in de discussie over onze verantwoordelijkheid en precies dit punt ontbreekt in de catechismus. Misschien verklaart dat (deels) de discussies.

Gods Woord roept ons op voorzichtig te zijn, vooruit te denken en voorzorgsmaatregelen te nemen (Dt. 22:8; Spr. 10:5; Luk. 14:31-32 enz.).

Koos de Lijster

Ravenburg 28

6714 ER Ede

Bij deze willen we reageren op een artikel (RD 19-11) onder de kop ”Autist angstiger en onzekerder in geloof”. In dit artikel wordt verwezen naar een onderzoek dat wij hebben gedaan.

De resultaten van ons onderzoek zijn echter anders dan in het artikel wordt gesuggereerd: wij hebben niet geconcludeerd dat de religieuze beleving van mensen met en zonder autisme niet verschilt, maar dat de mate waarin men zijn geloof beleeft niet verschilt.

Wij hebben onderzoek gedaan naar de denkbeelden over God en de mate waarin God wordt ervaren door jongeren met en zonder een autismespectrumstoornis (ASS). Wat betreft de denkbeelden over God vonden we tussen beide groepen geen verschillen: wat jongeren met ASS over God leren en horen, kunnen ze zich eigen maken. Wat betreft de ervaring van God bleken jongeren met ASS in dezelfde mate, dus evenveel, als leeftijdsgenoten Gods aanwezigheid, acceptatie, invloed en boodschappen te ervaren.

Verder is het jammer dat de resultaten van beide onderzoeken over één kam werden geschoren, aangezien de doelgroep van beide onderzoeken verschilde: ons onderzoek is onder jongeren met ASS uitgevoerd en niet onder volwassenen. Verondersteld wordt dat jongeren over het algemeen anders in hun geloof staan dan volwassenen: zij worden in hun geloof meer door hun ouders beïnvloed en gaan vaak cognitiever om met hun geloof.

God laat zich niet beperken door autisme. Ook mensen met autisme kunnen hem ervaren, volgens ons onderzoek zelfs even sterk als mensen zonder autisme.

Drs. G. Blom-Bouwman en

drs. M. van der Maten-Abbink

p.a. Wim van Eststraat 3

4711 BX Sint Willebrord

In de krant (RD 21-11) stond een interessant artikel over de 250 jaar oude porseleinfabrikant Wedgwood en de oprichter Josiah Wedgwood. Petra Vossestein schrijft dat Wedgwood als echte ondernemer zich toelegde op de export.

Inderdaad, maar Wedgwood was ook een christenondernemer. Hij verbeterde de arbeidsomstandigheden van zijn eigen personeel en –nog belangrijker– hij was een fervent tegenstander van slavernij.

Josiah Wedgwood had het lef om partij te kiezen en een bijdrage te leveren aan het bestrijden van misstanden, zelfs ten koste van zijn eigen portemonnee. Daarin is hij een voorbeeld voor ons allen, ook nu.

Kees Freeke

Mallebrugge 37

2223 BV Katwijk a/d Rijn