De Vlaamse kunsthistorica Kathy Vincke schreef samen met Jo en Alfons Claes, verzamelaars van heiligenbeelden, bidprentjes en religieuze schilderijen het naslagwerk ”De 300 belangrijkste scènes in de christelijke kunst”.Aan de hand van één of twee kunstwerken wordt steeds een thema uit de christelijke traditie belicht. Bijvoorbeeld ”De toren van Babel”, ” Tobias en de engel” en ”Johannes in de kokende olie”. In korte trekken wordt het bijbehorende verhaal verteld, aangevuld met kunsthistorische informatie over het thema.

Bij dergelijke verzamelingen rijst altijd de vraag naar het selectiecriterium. Hoe is vastgesteld wat de 300 belangrijkste scènes zijn? De schrijvers geven in de inleiding aan: „Van doorslaggevend belang bij die keuze was ofwel de frequentie waarop de voorstelling van een bepaalde scène in de kunst voorkomt, ofwel de uitgesproken of gedetailleerde manier waarop de scène werd uitgebeeld.”

Dat betekent dat deze bundel op twee gedachten hinkt: zowel veelvoorkomende als opvallende (maar zeldzamere) voorstellingen komen aan bod. Niet duidelijk wordt wanneer het een of het ander aan de orde is. De voorstelling van de profeet Hosea en Gomer zal vermoedelijk niet al te vaak voorkomen, maar daarover wordt niets gezegd.

De vraag naar het praktische nut van deze bundel is een interessante. De auteurs geven aan dat veel mensen niet meer weten welke verhalen horen bij religieuze afbeeldingen die ze in kathedralen, kloosters of musea aantreffen. Ze willen hen met dit boek een handreiking doen. Afgezien van de vraag of mensen dit zware boek (ruim een kilo) in hun vakantiekoffer zullen stoppen, blijft het een ingewikkelde klus om aan de hand van alleen een kunstwerk de bijbehorende informatie in deze gids terug te vinden.

In kerken en kloosters hangen meestal geen bordjes met de titel van de voorstelling op het glas-in-loodraam, van een sculptuur of van een altaarstuk die de kijker op het goede spoor zet. Hoewel achter in de bundel een lijst met herkenningstekens is opgenomen die op kunstwerken voorkomen, het blijft een puzzel om uit te vinden of het (bijvoorbeeld) bij ”Muur van water” gaat om de doortocht door de Schelfzee of om de doortocht door de Jordaan.

Het aandeel voorstellingen uit de Rooms-Katholieke (middeleeuwse) traditie is relatief groot, met aandacht voor onder meer ”De onbevlekte ontvangenis”, ”De bezwijming van Maria” en ”Anna te drieën”. De weergave van de Bijbelverhalen is doorgaans correct, al doemt soms een aanvechtbare stelling in een tussenzin op, zoals: ”Delila, oorspronkelijk een figuur uit een Filistijnse sage (…).”

Afgezien van deze kanttekeningen biedt deze bundel veel waardevolle informatie over kunst met een christelijk thema.

N.a.v. ”De 300 belangrijkste scènes in de christelijke kunst”, door Jo Claes, Alfons Claes en Kathy Vincke; uitg. Davidsfonds, Leuven/Waanders Zwolle, 2009; ISBN 978 90 8526 103 2; 392 blz.; € 29,95.