Landschap Overijssel en Bosgroep Salland-Twente zetelen in landhuis De Horte. De renovatie van het pand is in 1999 afgerond. De kern van het nog bestaande huis is in 1760 gebouwd. Het huis ademt iets van vroeger. Sierlijke muurbewerkingen tonen diverse jachttrofeeën. In de hal zitten de haken nog aan de muur waaraan jagers hun geweren hingen. Voor het huis ligt een sierlijke tuin met in het midden een vijver. In een kleine boomgaard achter in de tuin staan wat appel- en perenbomen en een vervallen schuurtje. „Daar werden in vroeger tijden de tuingereedschappen opgeslagen”, vertelt drs. Casper de Jong, hoofd communicatie en marketing van Landschap Overijssel.

Cultuurlandschap
Landhuis De Horte wordt omsloten door een 2 meter brede gracht. Het uitzicht aan de achterzijde van het huis is overweldigend. Water, bomen en natte graslanden wisselen elkaar af. Goed onderhouden bruggetjes markeren de diverse wandelroutes die over het landgoed voeren. Een adembenemende stilte vult het bos en de tussenliggende graslanden. Het is alsof de bezoeker gedwongen wordt met zijn gedachten naar het verleden te gaan.

En dat is ook de bedoeling. Landschap Overijssel doet er alles aan om het cultuurlandschap en de natuur in oude luister te herstellen. „We steunen particulieren die graag het landschap karakteristiek en streekgebonden willen houden”, zegt De Jong. „Zelf maken we gebruik van historisch kaartenmateriaal om bijvoorbeeld houtwallen aan te leggen die in de loop der tijd verdwenen zijn. Enthousiaste vrijwilligers zijn ons daarbij tot een hand en een voet.”

Emmertochtsloot
Landgoed De Horte herbergt bossen, weidegronden, een landhuis, twee boerderijen en een beek. Door ruilverkaveling zijn drie boerenbedrijven uitgekocht. De Horte kreeg er maar liefst 40 hectare natuurgebied bij. De Emmertochtsloot slingert zich door het gebied waar ooit een zijtak van de Vecht stroomde. De loop ervan is met behulp van historische gegevens vastgesteld en uitgegraven. Bij de Vecht is een gemaal geplaatst dat in tijden van droogte de agrarische gronden van water voorziet. „De Horte daarentegen houdt zelf regen- en grondwater vast, zodat er geen oppervlaktewater van de Vecht nodig is om het gebied te bevochtigen”, zegt De Jong. „Dat geeft een waterkwaliteit die voor natuurontwikkeling heel goed is.”

De Emmertochtsloot is onderdeel van het Integraal Waterproject Dalfsen. Dienst Landelijk Gebied, waterleidingbedrijf Vitens, het waterschap en Landschap Overijssel werken in dit project nauw samen. Landschap Overijssel wil vooral verdroging van de agrarische gronden tegengaan. Vroeger lag De Horte in een zeer nat gebied, maar toen de gronden geschikt werden gemaakt voor landbouw, trad er een sterke verdroging op. Daarmee verdwenen ook veel planten- en diersoorten.

Het waterproject is een samenwerkingsverband van diverse belanghebbenden. Zo kan het waterleidingbedrijf er drinkwater winnen, boeren kunnen het waterpeil op hun landbouwgronden beheersen en het waterschap kan het gebied gebruiken als bergingsplaats voor overtollig water. „Dit vochtige gebied vormt een prima leefklimaat voor allerlei vogels, reptielen, planten en insecten”, weet De Jong te vertellen.

Landschap Overijssel is uit op herstel van het cultuurlandschap en de natuur. „Wij hebben de met mest verrijkte bovenlaag van de grond op veel plaatsen in het gebied afgegraven”, legt de voorlichter van Landschap Overijssel uit. „Daarbij kwamen de zeer oude cultuurgronden weer boven. Planten die hier zeventig tot tachtig jaar geleden algemeen waren, komen terug. Ecologen hebben al verschillende bijzondere plantensoorten ontdekt, zoals Duits viltkruid, waterpostelein en echte koekoeksbloem. Door de oevers van de Emmertochtsloot schuin af te graven, hebben we ruimte gegeven aan allerlei planten- en diersoorten die niet op steile oevers gedijen.”

Bandheidelibel
Het blad Natuurlijk Overijssel meldt dat langs de Emmertochtsloot enkele bandheidelibellen zijn gezien. De bandheidelibel is in Nederland een zeldzame insectensoort die pas in 1981 voor het eerst is waargenomen. Volgens De Jong is ook de ijsvogel steeds vaker te zien. Zelf zegt hij een keer een zwarte ooievaar in het gebied te hebben waargenomen. „We hebben plannen om in ons natuurontwikkelingsgebied een vogelkijkhut te plaatsen. Wandelaars en bezoekers kunnen dan volop genieten van de vele soorten vogels.”

De tijd zal de sporen van de geschiedenis op landgoed De Horte niet uitwissen, maar eerder versterken. „We zijn nu twee jaar met het waterproject bezig”, aldus De Jong. „De prachtige resultaten in de natuurlijke omgeving laten zien dat we op de goede weg zijn.”