De CO2–opslag kan veilig plaatshebben en is nodig om een echt andere, duurzame weg te kunnen inslaan op energiegebied, aldus de bewindslieden. Ze beginnen met een beperkte proef in een klein veld onder de wijk Carnisselande. Alleen als die zonder problemen verloopt, krijgt het project een vervolg in het groter leeg gasveld onder Barendrecht–Ziedewij. Ook worden plekken waar de CO2 mogelijk zou kunnen ontsnappen, bijvoorbeeld waar het gas in de grond wordt geïnjecteerd, extra in de gaten gehouden via extra meetpunten. Omwonenden en anderen kunnen die gegevens inzien, aldus de ministers in hun brief aan de Tweede Kamer.Van der Hoeven en Cramer benadrukken dat ze de protesten uit Barendrecht hebben meegewogen in hun beslissing en dat ze extra tijd hebben genomen voor hun afweging. Door in te gaan op verzoeken voor meer onderzoek en aanvullende voorwaarden te stellen aan het project, denken ze voldoende te hebben ingespeeld op verzoeken om meer informatie. De gemeente Barendrecht is faliekant tegen het project omdat de risico’s voor de omwonenden onduidelijk zijn. Bewoners zijn bang dat de waarde van hun huis daalt. Ook de Milieucommissie van de provincie Zuid–Holland vindt de locatie niet de beste en heeft een voorkeur voor de Noordzee, ter hoogte van Alkmaar.

Volgens de bewindsvrouwen zou dat echter veel vertraging opleveren, aangezien het alternatief op zee nog tot in detail moet worden onderzocht. De verwachting is bovendien dat een klein project op zee weinig toevoegt aan eerdere ervaringen. Ook zou de afstand van de raffinaderij van Shell Pernis, waar de CO2 wordt afgevangen, tot die locatie voor extra kosten zorgen. Elke kilometer pijpleiding kost ongeveer 1 miljoen euro. En: „Voor de ontwikkeling van CO2–opslag in Nederland is de tijdige realisatie van een kleinschalig opslagproject in een gasveld op land echt nodig”.

Cramer en Van der Hoeven willen snel aan de slag. Ze wijzen erop dat het klimaatprobleem groot is en om „krachtig beleid” vraagt waarbij nationale, lokale en persoonlijke belangen zorgvuldig worden gewogen. De ministers vinden het belangrijk spoedig te beginnen met het afvangen en opslaan van CO2, omdat dit wordt gezien als een tussenoplossing op weg naar een ’schone’ energievoorziening. „Wij willen gezamenlijk echt iets veranderen en dit is een belangrijke stap op weg naar het op korte termijn beperken van onze CO2–uitstoot”.

Veilig

Minister Cramer is er stellig van overtuigd dat de opslag bij Barendrecht gegarandeerd veilig is. „Ik durf met mijn hand op mijn hart te zeggen dat het veilig is. Barendrecht is de beste plek”, zei Cramer.

Zij kondigde aan dat zij samen met collega Maria van der Hoeven dinsdag in de gemeenteraad van Barendrecht uitleg van zaken zal geven.

Cramer toonde zich niet bevreesd voor juridische procedures van de kant van gemeente en provincie, die beide fel gekant zijn tegen het project. Zij beriep zich op de zogenoemde rijkscoördinatieregeling, die het Rijk de mogelijkheid geeft een besluit te nemen. „Ik wil ze niet overrulen. Maar ik zou niet weten waarom mensen zouden procederen”.

Misleid

Het besluit is een klap in het gezicht van alle inwoners. „Het gevoel overheerst dat we zijn misleid”, zei John Brosens, voorzitter van de Stichting CO2isNee. Brosens kondigde woensdag aan acties op poten te zetten.

„Mensen voelen zich door de opslag niet langer veilig. In de wijk Carnisselande hebben achtduizend gezinnen een nieuwbouwhuis gekocht, hun toekomstperspectief is ineens donker”, aldus Brosens. Volgens hem is onduidelijk wat de ondergrondse opslag van CO2 op langere termijn voor gevolgen heeft. De inwoners van Barendrecht zijn al sinds het begin fel gekant tegen het proefproject, evenals de lokale politiek.

Welke acties de stichting voor ogen heeft, wilde Brosens nog niet bekendmaken. Volgens hem gaat het om acties in Barendrecht, hoewel hij niet uitsluit „aan de poorten van het Kamergebouw in Den Haag te rammelen”.

Belangrijk

Shell kwalificeert het besluit om het broeikasgas CO2 bij wijze van proef onder een woonwijk van Barendrecht op te slaan, als belangrijk en goed. Dat de proef begint in een klein veld onder de wijk Carnisselande is overeenkomstig de plannen, aldus de oliemaatschappij.

Volgens een woordvoerder van Shell gaat die eerste fase drie jaar duren. Het vervolg in een groter leeg gasveld onder de wijk Barendrecht– Ziedewij vergt 25 jaar. Tijdens en na de eerste fase zal een uitgebreide evaluatie plaatsvinden. Shell liet onlangs weten niets te zien in een alternatieve opslag in een veld onder de Noordzee.

Voor de proef ontvangt Shell van de rijksoverheid 30 miljoen euro. Het olieconcern zelf investeert een veelvoud daarvan in het project. Hoeveel die investering bedraagt, wil Shell niet zeggen.

Provincie

Veiligheid en zorgvuldigheid hebben vooropgestaan bij het kabinetsbesluit. Dat liet milieugedeputeerde Erik van Heijningen van de provincie Zuid–Holland woensdag via zijn woordvoerder weten.

Volgens de zegsman zijn de verantwoordelijke ministers tegemoetgekomen aan een aantal belangrijke punten die de provincie had ingebracht. Hij noemde de gefaseerde uitvoering, waarbij klein wordt begonnen, als voorbeeld. De provincie zal de aanvraag voor een vergunning niet tegenwerken.

Gedeputeerde Staten stonden niet afwijzend tegenover de plannen voor CO2–opslag in Barendrecht. Vorige week vroeg het provinciebestuur echter de ministers serieus te kijken naar alternatieven, zoals een opslaglocatie onder de Noordzee, nadat Provinciale Staten unaniem een motie van die strekking hadden aangenomen.

Domme zet

„Strategisch een domme zet”. Zo betitelt een woordvoeder van Milieudefensie het besluit van de ministers Cramer en Van der Hoeven.

„Het zat er aan te komen, maar wij vinden het een gevaarlijke stap. Als je draagvlak voor een nieuwe technologie wilt creëren, begin je daar niet mee onder een woonwijk. Je tast het draagvlak binnen de samenleving voor klimaatbeleid aan. Om mensen mee te krijgen moet je met aansprekende voorstellen komen, bijvoorbeeld een betere subsidieregeling voor zonnepanelen”, aldus een woordvoerder van Milieudefensie.

Greenpeace ziet met lede ogen aan dat met subsidie voor CO2–dumping het kabinet de klimaatschadelijke olie– en kolenindustrieën op de been houdt, terwijl voor schone energie geen geld meer is. Dat liet een woordvoerder woensdag in een reactie op het proefproject in Barendrecht weten. Volgens de milieuorganisatie maken de bewoners zich terecht zorgen over de veiligheid.

CCS, zoals het afvangen en opslaan van het broeikasgas officieel heet, is niet haalbaar, zegt Greenpeace. De kosten zullen de pan uit rijzen. De handelsprijs voor CO2 ligt te laag om interessant te worden. De woordvoerder: „Het systeem is alleen mogelijk met enorme overheidssteun, niet alleen in de demonstratiefase, maar ook daarna. Wanneer al dat geld direct wordt gestoken in schone energie, in plaats van in de overgangstechnologie die CCS zou moeten zijn, dan komt een schone energievoorziening stukken sneller dichterbij”.