Volgens het internationaal recht is het verboden om in vluchtelingenkampen soldaten te rekruteren. Dat zijn immers plaatsen waar vluchtelingen naartoe komen om juist te ontsnappen aan geweld.De rekrutering heeft echter wel degelijk plaats – en zelfs op forse schaal, zo blijkt nu Keniaanse parlementariërs een onderzoek instellen.

Voor journalisten die ter plekke poolshoogte zijn gaan nemen, was het eenvoudig om ooggetuigen te vinden. Er zijn al tientallen jongeren ontsnapt uit het Keniaanse trainingskamp en teleurgesteld teruggekeerd naar hun familie in het vluchtelingenkamp.

Zo sprak een verslaggever van het persbureau AP met jongeren die waren geronseld met de belofte dat ze 400 tot 600 dollar per maand zouden verdienen (veel geld voor straatarme vluchtelingen) als ze zich inschreven voor het Somalische regeringsleger.

Andere journalisten spraken jongeren die beloofd was dat ze politieagent zouden worden, een baantje zouden krijgen bij de VN of dat ze andere voordelen zouden krijgen.

Alle ooggetuigen vertellen ongeveer hetzelfde verhaal: ze kregen mooie beloftes, stemden ermee in met de ronselaars mee te gaan en werden ’s nachts in overvolle vrachtauto’s gepropt voor een urenlange reis naar het militaire trainingskamp Manyani in het door veel toeristen bezochte nationale park Tsavo in het zuiden van Kenia. Daar aangekomen moesten zij hun identiteitsbewijzen en mobiele telefoons inleveren.

In het trainingskamp kregen ze te horen dat ze slechts een zeer mager salaris zouden ontvangen en dat ze na enkele weken training naar het front gestuurd zouden worden om te vechten tegen gevreesde strijders van fundamentalistische groeperingen die in grote delen van Somalië de dienst uitmaken.

Kenianen werd verteld dat ze moesten beweren dat ze Somaliër waren en minderjarigen kregen de opdracht te beweren dat ze twintig jaar waren of ouder.

Naar aanleiding van deze verhalen is het Keniaanse parlement een onderzoek gestart. Er is een comité gevormd, dat vandaag minister Otieno Kajwang van Immigratie uitleg zou vragen over de financiering van de operatie waarbij al zo’n 2000 Somalische en Keniaanse jongeren in Kenia getraind zijn voor frontacties in Somalië.

De financiering van de operatie is onduidelijk. De Keniaanse regering heeft een contract gesloten met de federale overgangsregering van Somalië voor de training van 1500 Somalische burgers tot politieagent. Dat contract wordt volgens generaal Yusuf Ahmed Dhumal, de chef-staf van het Somalische regerings­leger, medegefinancierd door de VS. Volgens het contract gaat het om training voor politieagenten en mogen uitsluitend burgers in Somalië zelf worden gerekruteerd.

Uit het parlementaire onderzoek moet duidelijk worden of het ronselen van Keniaanse werkloze jongeren en Somalische jongeren in Keniaanse vluchtelingenkampen die binnen enkele weken worden opgeleid tot frontsoldaten, de Keniaanse interpretatie is van dat contract.

De afgelopen jaren is de regering van de Verenigde Staten zich steeds meer gaan bemoeien met de situatie in Somalië. Amerika is met de inzet van onbemande observatievliegtuigjes en helikopteraanvallen vooral geïnteresseerd in het lokaliseren en bestrijden van vermeende al-Qaidaterroristen.

Rekrutering van nieuwe soldaten in Somalië zelf is voor de door het Westen en de Verenigde Naties gesteunde federale overgangsregering van Somalië erg moeilijk. In de eerste plaats beheerst die regering slechts een klein deel van Somalië. Daarnaast staat het regeringsleger erom bekend dat het slecht is georganiseerd en dat het laks is met betaling van zijn solda-ten. Maar onder de talloze werkloze vluchtelingen in de drie kampen bij het stadje Dadaab in Kenia zijn veel jongeren die met mooie beloftes makke-lijk overgehaald kunnen worden.

Tegen Human Rights Watch zei de Somalische vluchteling Miryama, van wie een zoon is gerekruteerd: „Na alles wat we hebben meegemaakt in Somalië had ik nooit gedacht dat in een vreedzaam land als Kenia mijn zoon meegelokt zou worden voor een leger waarmee hij nu dezelfde gevaarlijke situatie in wordt gestuurd.” Een andere moeder voegde daaraan toe: „De manier waarop onze zoons zijn gerekruteerd, komt overeen met ontvoering.”