Carrièreperspectief Kroes lijkt beperkt
Met een plastic emmer en fles betrad Europees commissaris Neelie Kroes (Concurrentie) woensdag een podium in Brussel. Ze maakte bekend 24 bedrijven in de plasticindustrie een boete te geven voor kartelvorming. In de korte periode die haar nog rest als eurocommissaris wil ze zo veel mogelijk „de plank leeghalen”.
Het blijft de vraag wat Kroes, alom geprezen voor haar daadkracht en doortastendheid, daarna gaat doen. De ’ijzeren dame’ zit in haar laatste maanden in Brussel. De kans op een tweede termijn is klein, omdat de Nederlandse regeringspartijen zelf een kandidaat naar voren zouden willen schuiven. Een rol in de Nederlandse politiek sluit de VVD’ster zelf uit en een internationale topbaan lijkt er ook niet in te zitten.„De mooiste functie zou zijn minister van Economische Zaken in Nederland”, aldus hoogleraar financiële markten Arnoud Boot van de Universiteit van Amsterdam (UvA). „Niet om de huidige minister Van der Hoeven tekort te doen, maar het is een traditioneel lastige functie en Kroes heeft de dynamiek om het goed te doen”.
Die dynamiek was de afgelopen weken goed te zien. Kroes dwong bank en verzekeraar ING om zichzelf op te splitsen. De Britse banken Lloyd en Royal Bank of Scotland, net als ING grote ontvangers van staatssteun, besloten onder Brusselse druk ook omvangrijke herstructureringen door te voeren. Woensdag liet Kroes met de boetes voor de chemieconcerns weer van zich horen.
Econoom Sweder van Wijnbergen, ook van de UvA, is vol lof over Kroes. „Het is jammer dat ze weggaat. Ze heeft in de crisis bijzonder bekwaam gemanouvreerd. In het heetst van de crisis heeft ze een stapje terug gedaan, maar daarbij wel gezegd dat ze alle maatregelen langs de meetlat van staatssteun zou gaan leggen”.
De hoogleraar macro–economie denkt dat ze juist door haar succes weinig kans op een topbaan heeft. „Zo iemand is nu te groot geworden. Die gaat niet meer in het bestuur van De Nederlandsche Bank zitten. Ze kan geen tweede viool meer spelen”. Een internationale positie bij het Internationaal Monetair Fonds of de Wereldbank zit er ook niet in. „Zo iemand als zij is altijd goed bij dat soort organisaties, maar die posities zijn er niet. De echte topbanen zijn voorlopig vergeven”.
Uit peilingen blijkt dat veel Nederlanders Kroes graag als minister–president zouden zien. In een recente opiniepeiling van Maurice de Hond kwam Kroes na Job Cohen, de burgemeester van Amsterdam, als beste kandidaat uit de bus.
Als het aan VVD–kamerlid Frans Weekers ligt, krijgt Kroes haar felbegeerde termijn als commissaris toch. „Nederland doet zichzelf tekort als ze voor een ander kiezen. Never change a winning team”. Als de regeringspartijen er echt niet aan willen, heeft Weekers nog wel een alternatief. „Als president van de Europese Unie lijkt ze me uitstekend. Ze heeft een enorm gezag”.